Dzbanek filtrujący do wody – co warto wiedzieć?

Dzbanek filtrujący do wody to popularne urządzenie stosowane w wielu domach. Jak działa dzbanek filtrujący? Jakie zanieczyszczenia z wody usuwa, a dla których jest mało skuteczny? Jakie są dostępne wkłady filtrujące? Jakie są wady i zalety dzbanków filtrujących? Miedzy innymi na te pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym poradniku.

Do jakiej wody można stosować dzbanek filtrujący?

Należy zaznaczyć, że zgodnie z informacjami producentów wkładów, służą one do polepszania jakości wody wodociągowej. Niektórzy producenci informują, że dzbanki filtrujące można wykorzystywać do wody z własnego ujęcia, ale z zastrzeżeniem, że została ona przebadana i nadaje się do picia. W związku z powyższym nie powinno się ich stosować do wody z własnych ujęć wody jeżeli nie znamy jej składu, ponieważ dzbanki filtrujące wykazują niską skuteczność do wielu zanieczyszczeń występujących często w wodzie z własnego ujęcia (np. azotany, azotyny, jon amonu, mangan i żelazo w formie rozpuszczonej). Ponadto w przypadku zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody z własnego ujęcia dzbanki filtrujące nie są w stanie usunąć tego typu zanieczyszczenia z wody, a nawet mogą powodować wzrost zawartości mikroorganizmów oraz ich metabolitów (wśród których nie można wykluczyć związków toksycznych) w wodzie. Dzieje się tak, ponieważ węgiel aktywny stosowany we wkładach filtrujących jest dobrym środowiskiem do namnażania mikroorganizmów.

Dzbanek filtrujący do wody – zasada działania.

Zasada działania dzbanka filtrującego do wody nie jest skomplikowana. Woda wlana do górnej komory dzbanka przepływa dzięki sile grawitacji do dolnej komory przez wkład filtrujący. Podczas przepływu wody przez wkład filtrujący zachodzi oczyszczanie wody, głównie w wyniku procesów fizyko-chemicznych.

Dzbanki filtrujące usuwają z wody:

• zanieczyszczenia mechaniczne (np. rdza, cząstki uszczelnień) mogące się przedostać do instalacji np. z sieci wodociągowych o złym stanie technicznym;
• związki chloru stosowane do dezynfekcji sieci wodociągowych;
• usuwają z wody niektóre metale ciężkie (chodzi tu głównie o ołów mogący przedostawać się do wody z bardzo starych sieci lub instalacji wody);
• nadmierną twardość wody (większość wkładów)
• zanieczyszczenia organiczne lub pestycydy. Należy zaznaczyć, że zawartość tego typu zanieczyszczeń w wodzie wodociągowej jest regulowana przepisami i dostawca wody jest zobowiązany do ciągłej kontroli jej składu i zapewnienia wody w ilościach dopuszczalnych przepisami. W związku z powyższym tego typu związków w wodzie wodociągowej po prostu być nie może lub ich zawartość jest dopuszczalna w ilościach nieszkodliwych (zależenie od rodzaje zanieczyszczenia).

Ze względu na właściwości wypełnień wkładów filtrujących oraz dość krótki czas kontaktu filtrowanej wody z wkładami filtrującymi, dzbanki filtrujące nie są w stanie usunąć lub usuwają w bardzo niewielkim stopniu zanieczyszczenia takie jak:

• mikroorganizmy
• żelazo oraz mangan w formie rozpuszczonej
• jony amonu i amoniak
• azotany i azotyny

Wkład filtrujący nie jest elementem poddawanym regeneracji i należy go wymienić na nowy zgodnie z wytycznymi określonymi przez producenta (z reguły jest to od 1 do 3 m-cy).

Część dzbanków filtrujących wodę posiada elektroniczny wskaźnik w postaci diody lub wyświetlacza przypominającego o konieczności wymiany wkładu filtrującego.

Warto zaznaczyć, że przed rozpoczęciem korzystania z wkładu filtrującego należy go przepłukać wodą zgodnie z instrukcją producenta (zazwyczaj jedno- lub dwukrotnie) w celu, jak to określa część producentów, „aktywacji” wkładu (w rzeczywistości chodzi o wypłukanie najdrobniejszych cząstek wypełnienia).

Rodzaje wkładów do dzbanków filtrujących

Rodzaj usuwanych zanieczyszczeń z wody przez dzbanki filtrujące zależy od typu zastosowanego wkładu filtrującego. Do najpopularniejszych wkładów filtracyjnych należą:

• wkład standardowy. Ten typ wkładu zawiera mieszankę składającą się z cząstek węgla aktywnego oraz żywicy jonowymiennej w postaci białych kulek. Jest to najbardziej popularny wkład, przeznaczony do usuwania z wody wodociągowej zanieczyszczeń mechanicznych (np. rdza, cząstki uszczelnień) oraz poprawiający parametry organoleptyczne wody jak smak, barwa i zapach poprzez usuwanie związków chloru, metali ciężkich oraz związków organicznych. Dzięki zawartości żywicy jonowymiennej obniża również twardość wody.
• wkład o zwiększonym usuwaniu twardości. Od standardowego wkładu filtrującego różni się tym, że w większym stopniu zmiękcza wodę (w składzie jest więcej żywicy jonowymiennej). Zalecany do stosowania przy wodzie twardej i bardzo twardej (twardość powyżej 250 mg/l).
• wkład alkalizujący wodę. Od standardowego wkładu filtrującego różni się tym, że podnosi odczyn pH wody tworząc tzw. wodę alkaliczną. W skład mieszanki filtrującej wchodzi dodatkowo złoże alkaliczne.
• wkład wzbogacający wodę w magnez. Od standardowego wkładu filtrującego różni się tym, że wzbogaca wodę w związki magnezu (od kilkunastu do kilkudziesięciu mg/l). Ponadto ten typ wkładu nie redukuje twardości wody.

Koszt wkładów wymiennych wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych.

 Jaki wybrać dzbanek filtrujący – szklany czy plastikowy?

Na rynku występują dwie odmiany dzbanków filtrujących ze względu na materiał z jakiego są wykonane. Dzbanek filtrujący szklany nie wchodzi w reakcje chemiczne z wodą nawet o podwyższonej temperaturze. Nie zmienia jej smaku ani składu, czego niestety nie można jednoznacznie stwierdzić w przypadku dzbanków plastikowych. Ryzyko wzrostu wchodzenia w reakcję chemiczną z wodą przez dzbanki plastikowe rośnie w przypadku niemarkowego produktu oraz stosowania dzbanków plastikowych do gorącej wody lub pozostawiania ich w silnie nasłonecznionych miejscach. Trzeba dodać, że szklane dzbanki filtrujące posiadają wkłady wykonane z tworzyw sztucznych, które mogą wywoływać analogiczny wpływ jak ściany dzbanków filtrujących plastikowych, jednak jest to oddziaływanie zdecydowanie o mniejszej skali wynikające z mniejszej powierzchni kontaktu z wodą. Dzbanek filtrujący plastikowy posiada większą wytrzymałość na uderzenia (udarność), co ma znaczenie np. w przypadku upadku dzbanka ze stołu, czyli jest bezpieczniejszy podczas użytkowania. Dzbanki plastikowe są ponadto tańsze w zakupie.

Dzbanki filtrujące wodę – wady i zalety.

Dzbanki filtrujące posiadają następujące zalety:

• mniejsze koszty eksploatacyjne w porównaniu do korzystania z wody butelkowanej;
• stosowanie dzbanka jest proste i wygodne;
• zajmuje mało miejsca;
• jest to niedroga w zakupie metoda oczyszczania wody z niektórych zanieczyszczeń (koszty eksploatacyjne nie są już tak małe w porównaniu do innych metod);
• wg producentów dzbanków filtrujących wodę można pić bez przegotowania;

Dzbanki filtrujące posiadają następujące wady:

• relatywnie mała wydajność filtracji (ok. 0,7-1,5 litra na minutę), co w porównaniu do innych systemów uzdatniania wody powoduje możliwość wykorzystania tego urządzenia wyłącznie do wody pitnej;
• konstrukcja dzbanków filtrujących (przezroczyste ściany dzbanka) w przypadku stosowania w dobrze nasłonecznionych pomieszczeniach, powoduje ryzyko rozwoju mikroorganizmów w toni wody zmagazynowanej w dzbanku. Dlatego producenci dzbanków zalecają spożycie wody w ciągu od kilkunastu godzin do jednego dnia. W związku z powyższym dzbanki wymagają cyklicznego czyszczenia szczególnie powierzchni wewnętrznych;
• niehermetyczna konstrukcja (pokrywa zabezpiecza w zasadzie przed większymi zanieczyszczeniami typu pył) powoduje kontakt z powietrzem atmosferycznym, co intensyfikuje przyrost mikroorganizmów w dzbanku. Dotyczy to szczególnie wkładu filtrującego, gdzie zawarty węgiel aktywny stanowi bardzo dobre podłoże do rozwoju mikroorganizmów. Dlatego bezwzględnie powinno się przestrzegać wskazanych przez producenta czasookresów wymiany wkładów filtrujących, ponieważ dłuższe stosowanie tego samego wkładu, może wywoływać ból brzucha i biegunkę po spożyciu wody przefiltrowanej przez zbyt długo eksploatowany wkład;
• koszty eksploatacyjne w porównaniu do innych systemów uzdatniania wody są porównywalne, co przy mniejszej skuteczności i wydajności działania oznacza mniejszą efektywność;

Dzbanek filtrujący Dafi, Brita, Aquaphor, a może inny – czyli jaki dzbanek wybrać?

Dzbanek filtrujący bezpośrednio kontaktuje się z wodą pitną, więc ważne aby pochodził od producenta, który kontroluje skład i jakość poszczególnych komponentów. Wśród dostępnych dzbanków filtrujących w Polsce zdecydowanie najpopularniejsze są dzbanki filtrujące Brita, Aquaphor oraz dzbanek filtrujący Dafi (wszystkie w szerokiej ofercie uwzględniającej kształt, kolory, rodzaje wkładów). Oczywiście nie sugerujemy ograniczania się wyłącznie do wymienionych producentów. Ważne aby filtr filtrujący był markowy oraz posiadał markowe wkłady filtrujące, ponieważ daje to minimalne świadectwo jakości produktu. Oczywiste jest, że im bardziej znana marka, tym mniej może sobie pozwolić na wpadki jakościowe.

W przypadku plastikowych dzbanków „no name” oraz tanich zamienników wkładów filtrujących występuje ryzyko, iż wykorzystane podzespoły wykonane są z materiałów wydzielających do wody m.in. bisfenol A (BPA). Ponadto niemarkowe dzbanki filtracyjne pochodzenia azjatyckiego mogą być wykonane z materiałów przeznaczonych do przemysłu (bez dopuszczenia do kontaktu z wodą pitną) lub z materiałów regenerowanych z domieszkami nieznanego pochodzenia, ponieważ obniża to koszty ich produkcji.

Ponadto kupując dzbanek filtrujący warto sprawdzić dostępność i cenę wkładów filtrujących. Zdarza się, że wkłady do dzbanka filtrującego mało znanego producenta posiadają często niepowtarzalny kształt stosowany tylko przez danego producenta. Kupując taki dzbanek filtrujący wraz z zapasem nietypowych wkładów może się okazać, że po ich zużyciu zakup wkładu filtrującego jest trudny ze względu na ich małą dostępność lub mało ekonomiczny ze względu na wysoką cenę spowodowaną niewielką konkurencją.

Jeżeli nie dzbanek filtrujący to co?

Jak wspomniano wcześniej dzbanki filtrujące nie powinny być stosowane do wody z własnych ujęć, jeżeli nie znamy jej składu. Jeżeli woda z własnego ujęcia wymaga usunięcia konkretnych zanieczyszczeń, to występuje szereg urządzeń skuteczniejszych w ich usuwaniu niż dzbanki filtrujące. Efektywność ekonomiczna dzbanków filtrujących spada wraz ze wzrostem ilości zanieczyszczeń w wodzie.

W przypadku zawartości w wodzie sporej ilości różnych zanieczyszczeń w tym również mikrobiologicznych zdecydowanie lepszym rozwiązaniem do uzdatniania wody pitnej jest stosowanie systemu odwróconej osmozy montowanej np. pod zlewem w kuchni. Co prawda koszt zakupu systemu odwróconej osmozy jest większy, jednak posiada on zdecydowanie większą skuteczność i szerszy zakres usuwanych zanieczyszczeń z wody (w tym mikroorganizmów), przy zbliżonych kosztach eksploatacyjnych. System odwróconej osmozy sprawdzi się również w przypadku wody z własnego ujęcia w postaci np. studni głębinowej.

W przypadku wody wodociągowej z zawartością związków chloru o wiele wygodniejszym rozwiązaniem będzie zastosowanie filtrów narurowych z wkładem z węgla aktywnego (dla instalacji o mniejszym przepłyiwe hydraulicznym) lub kolumny filtracyjnej z węglem aktywnym (dla większych instalacji). Takie rozwiązanie pozwoli usunąć związki chloru nie tylko z wody pitnej, ale z całej wody użytkowanej w budynku, co zwiększy komfort jej stosowania np. podczas kąpieli lub zmniejszy jej uciążliwość np. podczas prania.

Stosowanie dzbanków filtrujących do usuwania twardości dostarczanej wody jest rozwiązaniem częściowym. Zmniejszają one wodę przeznaczona do spożycia, co pomaga utrzymać np. czajnik lub ekspres do kawy bez odkładania się w jego wnętrzu kamienia kotłowego. Jednak wysoka twardość wody negatywnie oddziałuje zarówno na instalację wodociągową budynku, krany, sanitariaty (wytwarzając na ich powierzchniach uciążliwe osady) oraz na podzespoły grzewcze domowych urządzeń AGD (grzałka pralki oraz zmywarki, elementy urządzeń do podgrzewania ciepłej wody użytkowej), których przy pomocy dzbanka filtrującego nie jesteśmy w stanie ochronić. W przypadku twardej wody zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest zmiękczacz wody stosowany na wejściu instalacji do budynku, który zabezpiecza zarówno rury, jak również wszystkie urządzenia AGD, baterie i sanitariaty.

Dzbanek filtrujący do wody – co warto wiedzieć? Podsumowanie.

Filtry dzbankowe są bardzo dobrą alternatywą dla wód butelkowanych. Zużycie ilości opakowań w postaci pustych plastikowych butelek po wodzie mineralnej spada w bardzo wymierny sposób, co poza zyskiem ekonomicznym dla użytkownika, wpływa korzystnie na ilość odpadów komunalnych. Jednak filtry dzbankowe mają konkurencyjne systemy uzdatniania wody, które pomimo większych kosztów zakupu posiadają większą wydajność i skuteczność oczyszczania, co przekłada się na zdecydowanie większą efektywność pracy. Takie systemy sprawdzają się również w wodzie dostarczanej z własnych ujęć, gdzie filtry dzbankowe mają ograniczone zastosowanie.

Zapraszamy również do zapozniania się z poradnikiem w którym opisaliśmy zdecydowaną większość zanieczyszczeń mogących wystąpić w wodzie wodociągowej oraz pobieranej z własnego ujęcia, wraz z omówieniem ich oddziaływania oraz metod ich usuwania.

Ponieważ skuteczne uzdatnianie wody zależy od bardzo wielu czynników wynikających ze składu wody, jej przeznaczenia oraz parametrów technicznych instalacji wodociągowej, warto przed zakupem stacji uzdatniania skonsultować się z firmą oferującą usługi w tym zakresie. Dlatego zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą montażu systemów do uzdatniania wody.

W razie jakichkolwiek pytań jesteśmy do dyspozycji poprzez formularz kontaktowy, czat lub telefonicznie.