Zmiękczacz wody – kompendium.

Wysoka twardość wody, czyli zawartość rozpuszczonych związków głównie wapnia i magnezu, jest bez wątpienia jedną z największych uciążliwości użytkowych podczas korzystania z wody. Skutki twardej wody odczuwalne są podczas eksploatacji budynków mieszkalnych, ale również w instalacjach budynków usługowych i przemysłowych wielu branż.

Znanych jest kilka sposobów usuwania twardości wody, jednak tylko zmiękczanie wody wykorzystujące proces wymiany jonowej jest sposobem o potwierdzonej skuteczności, znanym od wielu lat, bezpiecznym oraz łączącym w sobie niskie koszty inwestycyjne, oraz eksploatacyjne. Powyższe cechy sprawiają, że zmiękczanie wody na jonowymiennikach jest powszechnie stosowane na całym świecie w budownictwie mieszkalnym, przemyśle oraz nauce.

W niniejszym poradniku skupimy się na urządzeniu, jakim jest zmiękczacz wody z jonowymiennym złożem zmiękczającym, opiszemy budowę i zasadę jego działania, a także wiele zagadnień związanych z doborem i eksploatacją zmiękczaczy.

Twarda woda – negatywne skutki użytkowania.

Twardość wody związana jest z zawartością związków mineralnych, które wytrącając się tworzą osady odpowiedzialne za szereg problemów podczas eksploatacji instalacji wodociągowej. Spośród wielu minerałów zawartych w wodzie największe uciążliwości tworzą węglany, wodorowęglany oraz wodorotlenki wapnia i magnezu. Inne związki jonów zawartych w wodzie (m.in. sód, potas, chlorki, siarczany, krzemiany) również tworzą osady, jednak są one zdecydowanie mniej uciążliwe.

Do najbardziej uciążliwych skutków twardej wody podczas eksploatacji budynków mieszkalnych należą:

• powstawanie trudnych do usunięcia osadów na bateriach, wannach, kabinach prysznicowych, sanitariatach, płytkach ściennych.

• odkładanie tzw. kamienia kotłowego na wszystkich elementach stosowanych do podgrzewania wody. Przykładem tego typu uciążliwości, którą najszybciej można zauważyć, jest powierzchnia wewnętrzna czajnika, na której zalegają osady z kamienia kotłowego. Jednak zdecydowanie większym problemem są grzałki urządzeń AGD (pralka, ekspres do kawy), a także wszelkiego rodzaju elementy wymienników ciepła i podgrzewaczy stosowanych do ogrzewania ciepłej wody użytkowej. Obrastanie kamieniem kotłowym urządzeń grzewczych powoduje odczuwalny spadek ich efektywności grzewczej, czyli wzrost kosztów ogrzewania. Ponadto nadmiernie obrośnięte kamieniem kotłowym elementy grzewcze bardzo często ulegają awarii lub zniszczeniu w wyniku przegrzania, co generuje dodatkowe koszty;

• odkładanie się osadów na wewnętrznych powierzchniach rur, co prowadzi do zmniejszenia ich prześwitu i w konsekwencji wzrostu strat ciśnienia, co objawia się np. mniejszym strumieniem wody w kranach. Większe opory przepływu przyspieszają zużycie elementów pompowych np. pompy obiegowe ciepłej wody użytkowej. Warto zaznaczyć, że odkładające się osady wewnątrz instalacji wodociągowej są ponadto bardzo dobrym podłożem do rozwoju mikroorganizmów w tym również bakterii Legionella pneumophila, wywołujących legionelozę oraz gorączkę Pontiac.
• większe zużycie środków myjących, piorących i czyszczących w wyniku zmniejszonego pienienia się detergentów w twardej wodzie;
• nadmierne wysuszanie skóry oraz włosów, co prowadzi często do powstawania podrażnień skóry oraz powoduje, że włosy stają się kruche i łamliwe;
• sztywne tkaniny po praniu, co wymaga zastosowania większych ilości płynów zmiękczających;

W przypadku instalacji przemysłowych twarda woda powoduje:

• blokowanie osadem z twardej wody wielu elementów infrastruktury technicznej w tym m.in. dysz technologicznych (np. rozpylających lub zamgławiających), jak również elementów poideł zwierzęcych;
• większe koszty ogrzewania wody oraz usuwania awarii elementów grzewczych instalacji wód grzewczych i technologicznych w wyniku obrastania kamieniem kotłowych
• straty ciśnienia oraz szybsze zużywanie się elementów wywołujących obieg wody w wyniku zarastania wewnętrznych powierzchni rur. Problem ten dotyczy szczególnie rozległych instalacji.
• zwiększone koszty eksploatacyjne związane z dużym zapotrzebowaniem na detergenty, środki czyszczące i piorące – problem dotyczy w szczególności obiektów typu hotele, pralnie.

Czy warto inwestować w zmiękczacz wody?

Miękka woda zdecydowanie ułatwia użytkowanie instalacji wodociągowej zarówno w budownictwie mieszkalnym jak również przemysłowym i usługowym. Niesie też sporo wymiernych oszczędności finansowych.

Do najważniejszych zalet użytkowania miękkiej wody należą:

• długotrwałe zachowanie czystości wanien, kabin prysznicowych, płytek, urządzeń sanitarnych oraz wylewek i baterii.
• większy komfort korzystania z wody (miękka skóra, włosy oraz prane tkaniny)
• mniejsze straty ciśnienia wody w instalacji w wyniku braku obrastania wewnętrznych powierzchni rur osadem
• wymierne oszczędności finansowe spowodowane:
  • mniejszą awaryjnością urządzeń podgrzewających wodę (np. wymienniki ciepła) oraz domowego AGD (grzałki pralki, zmywarki, czajnika, itp.), jak również przemysłowych urządzeń grzewczych,
  • mniejszą częstotliwością przerw w pracy instalacji technologicznych lub hodowlanych wywołanych blokowaniem elementów urządzeń (dysze zamgławiające, zraszacze, poidła itp.) drobnym osadem powstałym z twardej wody,
  • mniejszymi stratami energii cieplnej w wyniku braku warstwy kamienia kotłowego na powierzchniach grzewczych urządzeń, który stanowi niepotrzebną barierę dla ciepła,
  • mniejszym zużyciem detergentów do prania, zmywania, sprzątania, itp.,

Warto zaznaczyć, że wiele spośród powyższych zalet przekłada się na oszczędność czasu oraz nerwów, co jest wartością trudną do wyliczenia oraz przecenienia.

Gdzie znajdzie zastosowanie zmiękczacz wody?

Zmiękczacz wody jest urządzeniem bardzo efektywnie usuwającym związki odpowiedzialne za uciążliwości użytkowania twardej wody. Jednak do skutecznego działania zmiękczacz wymaga doboru poprawnej wielkości oraz właściwej konfiguracji układu.

Zmiękczacz wody w budynku zasilanym z sieci wodociągowej.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami (Dz.U. 2017 poz. 2294) zaleca się, aby woda dostarczana z sieci wodociągowej posiadała twardość w przedziale 60-500 mg CaCO3/l (jest to odpowiednio przedział 3,36-28 dH stopni niemieckich, oraz 6-50 ⁰f stopni francuskich). Jest to dość szeroki przedział, a warto zaznaczyć, że już od twardości wody powyżej 150 mg CaCO3/l (8,4 dH lub 15 ⁰f) zaczynają być zauważalne uciążliwości związane z twardą wodą. Dlatego w przypadku instalacji wody zasilanych z sieci wodociągowej wodą o twardości > 150 mg CaCO3/l,  zmiękczacz wody jest urządzeniem, w który warto zainwestować.

Informację o stopniu twardości wody w sieci wodociągowej można uzyskać od lokalnego przedsiębiorstwa wodociągowego lub wykonać bardzo proste testy paskowe, lub kropelkowe pozwalające określić stopień twardości wody w danym budynku.

Zmiękczacz wody w bloku

Montaż zmiękczacza do wody w budynkach wielorodzinnych dla pojedynczego mieszkania nie ma uzasadnienia ekonomicznego. Przyczyną takiego faktu jest ilość pionów stosowana w budownictwie wielorodzinnym, gdzie często występują po dwa piony wody zimnej na mieszkanie. Taka sytuacja wymusza montaż kilku urządzeń, co jest wątpliwe pod względem kosztów inwestycyjnych oraz wymaga przeznaczenia sporej ilości miejsca na zmiękczacze. Ponadto w blokach z centralnym przygotowaniem ciepłej wody użytkowej w wymiennikowniach montaż zmiękczacza wody w mieszkaniu jest niemożliwy (brak możliwości stosowania zmiękczaczy na wodzie gorącej).

Rozwiązaniem dla budynków wielorodzinnych jest montaż centralnego zmiękczacza wody na wejściu instalacji do budynku, przed ewentualnym rozgałęzieniem instalacji do wymiennikowni. Tak umiejscowiony zmiękczacz wody usuwa twardość dla całej instalacji zarówno z wody zimnej jak i ciepłej.

W przypadku budownictwa wielorodzinnego wyposażonego w centralne źródło ciepłej wody oraz rozbudowaną instalację cyrkulacyjną, montaż centralnego zmiękczacza wody w bloku wpływa również na zmniejszenie awaryjności urządzeń technologicznych związanych z ciepła wodą (wymiennik wody, pompy obiegowe itp.).

UWAGA!!! Warto wspomnieć, że centralny zmiękczacz wody montowany w bloku na wejściu instalacji ma rewelacyjnie niski współczynnik kosztów inwestycyjnych jak i eksploatacyjnych przypadający na jedno mieszkanie.

Zmiękczacz wody z własnej studni głębinowej.

W przypadku instalacji zasilanych z własnego ujęcia np. w postaci studni głębinowej bezwzględnie przed zakupem jakichkolwiek urządzeń do uzdatniania wody należy przeprowadzić badania fizykochemiczne składu wody. Woda z własnego ujęcia bardzo często posiada szereg zanieczyszczeń wymagających usunięcia przed użytkowaniem, których zmiękczacz nie jest w stanie skutecznie wyeliminować z wody. Ponadto część z tych zanieczyszczeń w bardzo krótkim czasie może doprowadzić do ograniczenia poprawnej pracy lub nawet całkowitego braku działania zmiękczacza (np. oblepienie złoża jonowymiennego żelazem lub manganem zawartym w wodzie).

Dlatego, aby uniknąć niepotrzebnych kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych, należy dobrać poprawny układ urządzeń do usuwania zanieczyszczeń zawartych w wodzie właśnie na podstawie badań jej składu fizykochemicznego.

Po uzyskaniu wyników fizykochemicznego badania wody dobiera się odpowiednią technologię jej oczyszczenia i w przypadku wysokiego poziomu twardości wody zmiękczacz wody może stanowić jeden z etapów układu uzdatniania (często stosuje się również filtry ze złożem wielofunkcyjnym, które oprócz usuwania wielu innych zanieczyszczeń również zmiękczają wodę).

Zmiękczacz do wody – budowa i zasada działania

Filtr odkamieniający do wody – budowa

Jonowymienne zmiękczacze wody występują w dwóch podstawowych układach konstrukcyjnych:

• zmiękczacze jednoczęściowe – tzw. kompaktowe zmiękczacze wody, w których wszystkie podzespoły są umieszczone w jednej obudowie (tzw. kabinet). Zaletą tego typu rozwiązania są małe wymiary umożliwiające zabudowę w niewielkich przestrzeniach, przez co idealnie sprawdzają się w budownictwie jednorodzinnym lub małych firmach. Ten typ konstrukcji zazwyczaj stosowany jest przy zmiękczaczach wody do ok. 35 litrów żywicy jonowymiennej.

Przykładem zmiękczacza wody o konstrukcji jednoczęściowej jest np. zmiękczacz AQUAPHOR A800

Zmiękczacz wody AQUAPHOR A800, A1000

• zmiękczacze dwuczęściowe, w których butla ciśnieniowa z głowicą sterującą stanowią jeden element, natomiast zasobnik na sól tabletkowaną stanowi odrębny element. Taki układ umożliwia budowę zmiękczacza o większej wydajności przepływu i ma zastosowanie najczęściej w budynkach wielorodzinnych, usługowych oraz w przemyśle wielu branż. Ten typ konstrukcji zazwyczaj stosowany jest przy zmiękczaczach wody od 30 litrów żywicy jonowymiennej.

Przykładem zmiękczacza wody o konstrukcji dwuczęściowej jest np. zmiękczacz Ecoperla Softower

Dwuczęściowy zmiękczacz wody Ecoperla Softower

Każdy zmiękczacz wykorzystujący proces wymiany jonowej, bez względu na powyższy podział konstrukcyjny, składa się z kilku podstawowych podzespołów:

1.Kolumna jonitowa (wymiennik jonowy), czyli butla ciśnieniowa wykonana z żywicy epoksydowej z umieszczonym wewnątrz złożem jonowymiennym (zmiękczającym). Wielkość butli ciśnieniowej jest uzależniona od oczekiwanej wydajności i efektywności zmiękczacza. Złoże zmiękczające w postaci żywicy jonowymiennej jest najważniejszym elementem zmiękczacza i odpowiada za skuteczne zmiękczanie wody. Niskiej jakości żywica jonowymienna posiada małą pojemność jonowymienną, co skutkuje koniecznością jej częstszej regeneracji (większe koszty eksploatacyjne związane z sumarycznym zużyciem wody i soli tabletkowanej), oraz zdecydowanie mniejszą żywotność (konieczność szybszej wymiany na nową). Żywica jonowymienna może być wykonana w postaci równych kulek (żywica monosferyczna) oraz w postaci różnej wielkości ziaren (żywica polisferyczna). Żywica monosferyczna charakteryzuje się bardziej równomierną pracą w całej objętości złoża oraz mniejszymi startami ciśnienia podczas przepływu wody. Dobrej jakości monosferyczne żywice zmiękczające to np. Lewatit S1567, Dowex HCR-S/S.

UWAGA !!! Warto sprawdzić jaką żywicę zmiękczającą zawiera planowany do montażu zmiękczacz do wody. Dobrej jakości, markowe żywice jonowymienne posiadają dopuszczenia do stosowania z wodą pitną, czego dość często nie można stwierdzić przy tanich żywicach jonowymiennych przeznaczonych głównie do celów przemysłowych, gdzie takie dopuszczenia nie są wymagane.

2. Głowica sterująca, umieszczona najczęściej na kolumnie jonitowej, odpowiedzialna za rozpoczęcie i przebieg wszystkich etapów regeneracji. Dobre zmiękczacze wody posiadają w pełni automatyczną głowicę sterującą, która samodzielnie uruchamia regenerację złoża zmiękczającego na podstawie nadrzędnego parametru (najczęściej jest to ilość zmiękczonej wody).

Głowica sterująca dobrej jakości zapewnia bezawaryjną pracę zmiękczacza przez wiele lat. Ponadto bardzo istotna jest popularność głowicy na rynku, co przekłada się na dostępność do części serwisowych głowicy. Nietypowe, mało popularne głowice sterujące ograniczają możliwości serwisowe ze względu na brak dostępności do części zamiennych, co często oznacza konieczność zakupu nowej głowicy w przypadku jej awarii.

Dobrej jakości, nowoczesne głowice sterujące z dostępem do podzespołów umożliwiających wymianę zużytych części (co wyklucza konieczność zakupu nowej głowicy) to np. Clack, Erie, Autotrol, Fleck.

3. Zasobnik na sól tabletkowaną. Jest to zbiornik wykonany z tworzywa sztucznego przeznaczony do magazynowania soli tabletkowanej, z której sporządzany jest roztwór soli wykorzystywany do przeprowadzenia procesu regeneracji. Warto, aby zbiornik na sól tabletkowaną wyposażony był w pływakowy zawór odcinający wodę. Taki zawór zabezpiecza pomieszczenie przed zalaniem w wyniku przepełnienia zbiornika na sól wodą. W przypadku zmiękczaczy kompaktowych rolę zasobnika na sól tworzy wydzielona część wewnętrznej przestrzeni w kabinecie.

4. Zawór podmieszania – element umożliwiający regulację stopnia twardości wody na wyjściu ze zmiękczacza. Jest to element istotny na obiektach, gdzie pozostawienie tzw. twardości szczątkowej w wodzie, jest ważne ze względów technicznych (np. zasilanie instalacji miedzianych, gdzie całkowicie zmiękczona woda przy niskim odczynie pH posiada właściwości korozyjne względem miedzi). Zawór podwieszania najczęściej występuje w obudowie głowicy sterującej lub jest montowany na obejściu głowicy (tzw. by-passie) przy króćcach wlotu/wylotu. 

5. Systemu dystrybucji wody w postaci rury dystrybucyjnej umieszczonej wewnątrz butli ciśnieniowej zakończonej koszkami górnym i dolnym o różnej konstrukcji zależnej od wymaganej wydajności zmiękczacza. System dystrybucji wody reguluje odpowiedni kierunek wody w zależności od pracy lub etapu regeneracji zmiękczacza oraz zabezpiecza przed wydostawaniem się złoża zmiękczającego do instalacji wody, lub kanalizacji.

6. Układu króćców wlotu wody twardej, wylotu wody miękkiej, odprowadzenia popłuczyn do kanalizacji oraz podłączenia przewodu od zbiornika na sól tabletkowaną.

Zmiękczacz do wody – zasada działania

W dużym uproszczeniu zasada działania zmiękczacza wody wykorzystuje proces wymiany jonowej, który odbywa się podczas przepływu twardej wody przez złoże zmiękczające. Podczas tego procesu dochodzi do wymiany jonów odpowiedzialnych za twardość wody (wapń i magnez) na jony sodu, którego związki nie są już tak uciążliwe z użytkowego punktu widzenia.

Proces usuwania twardości wody można podzielić na dwa podstawowe etapy związane z pracą zmiękczacza:

• Etap zmiękczania wody – zasadniczy proces, w którym jony magnezu i wapnia zamieniane są na jony sodu w procesie wymiany jonowej. Każde złoże zmiękczające posiada określoną pojemność jonowymienną, czyli łączną ilość jonów, która może zostać wymieniona przez jednostkę objętości lub masy złoża jonowymiennego. Pojemność jonowymienna złoża w dużej mierze zależy od jakości złoża. Ponadto pojemność jonowymienna zostanie szybciej zużyta, im twardość dopływającej wody jest większa. Po wyczerpaniu pojemności jonowymiennej złoże musi zostać zregenerowane – odbywa się to przy pomocy roztworu soli (solanka) wytwarzanego z soli tabletkowanej umieszczonej w zasobniku na sól.

• Etap regeneracji zmiękczacza, który składa się z kilku procesów, jednak w zależności od rodzaju zmiękczacza mogą one przebiegać w różnej kolejności lub być pominięte:
  • wstępne płukanie złoża jonowymiennego czystą wodą w kierunku wstecznym (tzw. backwash) do normalnego cyklu pracy w celu usunięcia zatrzymanych zanieczyszczeń stałych oraz pęcherzyków gazu. Płukanie wsteczne powoduje spulchnianiem złoża, co zwiększa skuteczność wypłukiwania zanieczyszczeń. Popłuczyny z procesu płukania odprowadzane są do kanalizacji.
  • właściwa regeneracja zmiękczacza, czyli przepływ solanki (roztwór soli zostaje wcześniej przygotowany w zasobniku soli tabletkowanej) przez złoże jonowymienne, podczas którego następuje wymiana zatrzymanych wcześniej jonów wapnia i magnezu na jony sodu. W ten sposób zostaje przywrócona pojemność jonowymienna złoża zmiękczającego. Popłuczyny z tego procesu są odprowadzane do kanalizacji.
  • wypłukiwanie solanki – polegające na podawaniu czystej wody w celu wypłukania solanki ze złoża zmiękczającego. Stosowane jest płukanie wsteczne (backwash), które dzięki spulchnianiu złoża jonowymiennego skutecznie wypłukuje solankę, oraz płukanie współprądowe, które formuje złoże przygotowując je do kolejnego okresu pracy (zmiękczania). Popłuczyny z tego procesu są odprowadzane do kanalizacji.
  • przygotowanie roztworu solanki w zasobniku na sól tabletkowaną. Ten proces może odbywać się jako pierwszy w etapie regeneracji (tzw. system suchego zbiornika) lub jako ostatni, po którym przygotowany roztwór soli czeka do kolejnego etapu regeneracji (tzw. system mokrego zbiornika). Przygotowanie roztworu solanki na początku regeneracji zmiękczacza zmniejsza ryzyko tworzenia się mostów solnych w zbiorniku na sól tabletkowaną. Jednak w przypadku pracy w trybie suchego zbiornika niezwykle istotne jest zapewnienie odpowiedniego czasu do wytworzenia właściwego stężenia solanki, bez którego proces regeneracji będzie niewłaściwy.

Spotykane są algorytmy pracy zmiękczaczy wody, gdzie zamiast płukania wstępnego występuje jako pierwsza regeneracja przeciwprądowa (tzw. up-flow). Tego typu rozwiązanie pozwala zmniejszyć zużycie wody oraz soli do regeneracji, jednak obarczone jest ryzykiem mniejszej skuteczności w wyniku zalegania w objętości złoża zmiękczającego zanieczyszczeń stałych. Dlatego bezwzględnie przy stosowaniu regeneracji up-flow bez zastosowania wstępnego płukania przeciwprądowego wymagana jest bardzo dokładna filtracja wstępna przed zmiękczaczem zatrzymująca zanieczyszczenia stałe. Regeneracja przeciwprądowa wykorzystywana jest często w przemyśle, ponieważ w sposób istotny pozwala zmniejszyć ilość wody i soli do regeneracji.

Występuje kilka typów regeneracji zmiękczaczy wody:

• regeneracja czasowa, która odbywa się w określonych odstępach czasu bez względu na ilość zmiękczonej wody. Regeneracja w tym trybie może odbywać się co określoną liczbę dni lub w konkretne dni tygodnia. Ten typ regeneracji ma ograniczone zastosowanie ze względu na brak uwzględniania możliwych zmian w ilości zużywanej wody (np. przyjazd gości w przypadku budownictwa mieszkalnego lub zmiany na zapotrzebowaniu wody w procesach technologicznych w przypadku instalacji przemysłowych), co w konsekwencji przekładałoby się na nieekonomiczną pracę zmiękczacza.
• regeneracja objętościowa, która odbywa się po zmiękczeniu określonej ilości wody. Ilość wody pomiędzy regeneracjami zależy od wielkości zmiękczacza (ilości żywicy jonowymiennej), jakości żywicy jonowymiennej, twardości wody surowej, oraz stopnia zmiękczania wody. Zmiękczacze z automatycznymi głowicami sterującymi na podstawie wprowadzonych podczas uruchomienia danych, wyliczają i odmierzają przy pomocy zainstalowanego w zmiękczaczu wodomierza ilość wody pomiędzy regeneracjami. Regeneracja objętościowa posiada kilka opcji:
  • regeneracja objętościowa, natychmiastowa – regeneracja uruchamiana jest bezpośrednio po zużyciu pojemności jonowymiennej. Ten typ regeneracji zmiękczaczy stosowany jest najczęściej w obiektach przemysłowych, hodowlanych i usługowych, w których niedopuszczalne jest pojawienie w instalacji nawet niewielkiej ilości twardej wody. Taki wymóg wymaga zastosowania układu dwóch równolegle połączonych butli ze złożem jonowymiennym, gdzie w momencie wyczerpania pojemności jonowymiennej w jednej butli, następuje jej regeneracja, a woda jest kierowana na drugą butlę.
  • regeneracja objętościowa, opóźniona, która stosowana jest głównie w budownictwie mieszkalnym lub w budynkach gdzie występują stałe przerwy w cyklach pracy np. brak nocnych zmian. Regeneracja w tym trybie następuje o określonej wcześniej godzinie, kiedy prawdopodobieństwo poboru wody w instalacji jest minimalne (np. godzina 2 nad ranem w przypadku budownictwa mieszkalnego), co ogranicza przedostawanie się do instalacji wody twardej. Głowica sterująca zmiękczacza ma ustalony zapas objętości wody, na podstawie którego nie dopuszcza do sytuacji całkowitego wyeksploatowania złoża (co wiązałoby się z przepuszczaniem twardej wody do instalacji) i regeneruje się o zadanej godzinie z odpowiednim wyprzedzeniem np. w nocy poprzedzającej dzień zużycia pojemności jonowymiennej. Przy regeneracji objętościowej, opóźnionej występują głowice zliczające średnie zużycie wody (np. w ciągu ostatnich 14 dni) i na tej podstawie automatycznie wyliczają zapas objętości wody przed regeneracją, który w sposób bardziej rzeczywisty uwzględnia realne zapotrzebowanie na wodę – jest to tzw. regeneracja inteligentna. Dzięki takiemu rozwiązaniu wyliczona automatycznie objętość zapasowa umożliwia efektywniejsze wykorzystanie pojemności jonowymiennej zmiękczacza.
• regeneracja objętościowo-czasowa, która uruchamiana jest na podstawie ilości zużytej wody analogicznie jak w typowej regeneracji objętościowej. Jednak w przypadku braku zużycia wody w ilości inicjującej rozpoczęcie regeneracji, uruchamiana jest ona na podstawie określonego przez producenta maksymalnego czasu (najczęściej 7-14 dni), który upłynął od ostatniej regeneracji zmiękczacza (nawet przy zerowym poborze wody np. w wyniku wyjazdu na urlop). Takie działanie ma na celu zachowanie odpowiedniego stanu technicznego żywicy zmiękczającej, co zabezpiecza ją przed zbrylaniem i kanałowaniem. Przy tego typu regeneracji występują głowice sterujące, które w przypadku regeneracji inicjowanej czasem (przed wyczerpaniem pojemności zmiękczającej złoża jonowymiennego) przeprowadzają tzw. regenerację proporcjonalną, która polega na poborze wody i soli w ilości proporcjonalnej do wyczerpanej pojemności jonowymiennej złoża zmiękczającego, co pozwala w wymierny sposób zmniejszyć zużycie wody i soli. Ten typ regeneracji również posiada tryb opóźniony, czyli regeneracja jest uruchamiana o takiej godzinie, podczas której nie jest przewidywany pobór wody w instalacji.

Jako informację uzupełniającą warto podać, że całkowity czas regeneracji nie przekracza z reguły 2 godzin.

UWAGA!!! Podczas regeneracji zmiękczacza stosowanej w budownictwie mieszkalnym nie jest odcinany dopływ wody do instalacji. Na czas regeneracji woda swobodnie zasila instalację, tyle że jest to woda niezmiękczona.

Jakie są wymagania w zakresie montażu zmiękczacza wody?

Lokalizacja, w której przewidziany jest montaż zmiękczacza do wody, wymaga spełnienia kilku wymagań:

• Zamontowany ochronny filtr wstępny. Ponieważ w wodzie dostarczanej z sieci wodociągowej czasem dochodzi do pogorszenia składu wody (wypłukiwanie osadów ze starych odcinków rurociągów i instalacji, awarie sieci, intensywny pobór wody z hydrantów np. przez staż pożarną prowadzący do zrywania zanieczyszczeń z wnętrza sieci wodociągowej, itp.) dlatego przed zmiękczaczem musi być zamontowany filtr ochronny zatrzymujący zanieczyszczenia stałe (rdza, piasek, cząstki uszczelnień itp.) w celu ochrony głowicy sterującej zmiękczacza. Bardzo dobrze spełniają to zadanie wszelkiego rodzaje filtry mechaniczne na wymienne wkłady jak również samopłuczące (zalecany mikronaż wkładów wynosi od 20 do 100 mikronów).

Samoczyszczący filtr Atlas Filtri HYDRA

• Obecność instalacji kanalizacyjnej umożliwiającej odprowadzenie popłuczyn ze zmiękczacza. W przypadku instalacji domowych wystarczy pion kanalizacyjny lub nawet odpływ o średnicy DN50 ze zlewu, pralki, zmywarki itp. Ponieważ popłuczyny odprowadzane są pod ciśnieniem wody, odpływ może się znajdować powyżej zmiękczacza do wysokości ok. 2 m. W przypadku instalacji przemysłowych średnica rur kanalizacyjnych zależy od wielkości zmiękczacza.
• Odpowiednie ciśnienie wody w instalacji zasilającej, które nie powinno być mniejsze niż 1,5 bar oraz większe niż 6 bar (powyżej 5 bar zaleca się montaż reduktora ciśnienia)
• Dodania temperatura pomieszczenia przez cały rok
• Obecność zasilania elektrycznego – 230V, 1-fazowe
• Odpowiednia ilość miejsca, zapewniająca swobodny dostęp umożliwiający przeprowadzenie czynności eksploatacyjnych (np. dosypywanie soli tabletkowanej) oraz serwisowych. Kompaktowe zmiękczacze jednoczęściowe zajmują mniej miejsca, jednak montaż zmiękczacza dwuczęściowego umożliwia lokalizację zasobnika na sól w pewnej odległości od zmiękczacza.

Zmiękczacz do wody – obowiązki użytkownika, koszty eksploatacji

Czynności związane z obsługą zmiękczacza wody.

Nowoczesne zmiękczacze wody działają w pełni automatycznie. Głowica sterująca zmiękczacza wody nadzoruje pracę oraz proces regeneracji, co zwalnia użytkownika z jakichkolwiek czynności w tym zakresie. Jedynym obowiązkiem użytkownika podczas eksploatacji zmiękczacza jest zapewnienie obecności soli tabletkowanej w zasobniku na sól.

UWAGA. Należy zwrócić uwagę, że zbyt mała ilość soli tabletkowanej w zasobniku na sól spowoduje niepoprawną regenerację zmiękczacza wody (brak przywrócenia pojemności jonowymiennej złoża zmiękczającego), co będzie skutkowało przedostawaniem się twardej wody do instalacji za zmiękczaczem.

Przy zasypywaniu soli nie należy wsypywać jednorazowo zbyt dużej jej ilości, aby nie doszło do powstania tzw. mostów solnych, które tworząc zbitą strukturę w zbiorniku na sól tabletkowaną, zakłócają proces wytwarzania solanki w odpowiednim stężeniu. Zalecana ilość soli tabletkowanej w zasobniku to przedział pomiędzy 1/4 a 3/4 wysokości zbiornika.

Koszty eksploatacji zmiękczacza wody

Na koszty utrzymania zmiękczacza wody wpływa kilka czynników:

• Zużycie soli tabletkowanej do regeneracji zmiękczacza. Jednorazowa ilość zużywanej soli na regenerację zależy od wielkości zmiękczacza (ilości złoża jonowymiennego), jakości żywicy jonowymiennej oraz kierunku regeneracji (współprądowa regeneracja tzw. down-flow lub przeciwprądowa tzw. up-flow). Regeneracja przeciwprądowa zużywa mniej soli tabletkowanej. Natomiast sumaryczna (miesięczna lub roczna) ilość soli potrzebna do regeneracji zmiękczacza zależy od twardości wody surowej oraz ilości zużywanej wody podczas eksploatacji budynku, ponieważ te dwa czynniki przekładają się na częstotliwość regeneracji. Przyjmuje się zużycie soli tabletkowanej na regenerację 100-150 g na każdy litr złoża zmiękczającego. Koszt 1 kg soli tabletkowanej to około 1,0-1,2 zł.
• Zużycie wody do regeneracji zmiękczacza. Jednostkowa ilość zużywanej wody do regeneracji zależy od wielkości zmiękczacza (ilości złoża jonowymiennego), sposobu regeneracji w tym zastosowanych metod płukania złoża (np. wstępne płukanie przeciwprądowe tzw. backwash). Sumaryczna ilość wody w danym okresie zależy, analogicznie jak przy zużyciu soli tabletkowanej, od twardości wody surowej oraz ilości zużywanej wody podczas eksploatacji budynku. Przyjmuje się zużycie wody na regenerację w ilości 4-6 litrów na każdy litr złoża zmiękczającego.
• Koszty zużycia energii elektrycznej przez zmiękczacz wody. Zasadnicza praca zmiękczacza wody wykorzystuje ciśnienie wody w instalacji. Energia elektryczna jest pobierania podczas procesu regeneracji zmiękczacza do przestawienia elementów głowicy (np. tłoka) lub pracy elektrozaworów. Ponadto prąd eklektyczny jest pobierany do podświetlania panelu sterującego głowicy. Należy zaznaczyć, że zużyta moc energii elektrycznej jest bardzo niewielka i wynosi rocznie poniżej 20 W.
• Koszt przeglądu serwisowego zmiękczacza, polegającego na sprawdzeniu poprawności działania wszystkich etapów regeneracji oraz wyczyszczeniu podzespołów zmiękczacza z osadów solnych. Przegląd serwisowy zmiękczacza jest niezwykle istotny, ponieważ solanka powoduje krystalizację soli na elementach urządzenia, co często prowadzi do zakłócenia pracy poszczególnych podzespołów i niepoprawnym zmiękczaniu wody. Koszt przeglądu waha się w granicach 200-300 zł (bez kosztów wymiany elementów zużywających się np. o-ringi)

UWAGA!!! O serwisowaniu zmiękczacza warto pomyśleć, zanim dokona się zakupu zmiękczacza z sieci internetowej, ponieważ brak dostępnego serwisu w najbliższej okolicy może oznaczać znaczne koszty dojazdu serwisu z odległych lokalizacji.

• Koszt wymiany złoża zmiękczającego – średnia żywotność złoża określana jest na 5-10 lat i zależy od kilku czynników (głównie od jakości złoża, ale również m.in. od składu wody surowej, ilości przeprowadzonych regeneracji). Koszt nowego złoża dobrej jakości waha się w przedziale 15-18 zł/litr, koszt robocizny przy wymianie dla zmiękczacza w budownictwie jednorodzinnym wynosi 400-500 zł, dla budownictwa wielorodzinnego i obiektów przemysłowych koszt wymiany jest zależny od wielkości zmiękczacza.

Czy miękka woda jest szkodliwa dla zdrowia?

Na wstępie trzeba zaznaczyć, że wbrew krążącym mitom, zmiękczona woda nie jest pozbawiona minerałów. Proces zmiękczania wody na jonowymiennikach polega na usuwaniu z wody jonów magnezu i wapnia odpowiedzialnych za najwięcej uciążliwości użytkowych i wprowadzeniu na ich miejsce jonów sodu (które są m.in. składnikiem elektrolitów w organizmie). Zmiękczanie wody pozostawia w wodzie wiele innych kationów oraz wszystkie aniony m.in. chlorki, fluorki, węglany, wodorowęglany, siarczany. Oznacza to, że woda po procesie zmiękczania nie jest „wyjałowiona” z minerałów i może być spożywana bez obaw zarówno przez dorosłych jak i dzieci.

Zmiękczanie wody o jeden stopień niemiecki 1 dH (17,86 mg CaCO3/l) powoduje wprowadzenie ok. 8 mg jonów sodu do litra zmiękczonej wody. Stężenie sodu w wodzie zazwyczaj nie przekracza 20 mg/l więc aby przekroczyć dopuszczalne stężenie sodu w wodzie (200 mg/l) musielibyśmy obniżyć twardość wody, aż o ok. 22 stopnie niemieckie (ok 400 mg CaCO3/l). Przyjmując zalecane zapotrzebowanie wody na poziomie 2 litrów dziennie, spożywanie wyłącznie wody zmiękczonej (co jest jednak rzadko spotykane) w takiej ilości spowoduje wprowadzenie do organizmu ok. 400 mg sodu, co przy zaleceniach Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynoszących 2000 mg/dzień, stanowi zaledwie 20 % zapotrzebowania. Stąd wniosek, że jedynie osoby na diecie niskosodowej powinny zwracać uwagę na dzienną ilość spożywanej wody zmiękczonej w wysokim stopniu. Warto zwrócić uwagę, że 100 g ogórków kiszonych (czyli ok. 2 sztuki) lub 100 g płatków kukurydzianych zawiera ok. 700 mg sodu. Taka sama ilość szynki wiejskiej zawiera około 1000 mg sodu. Wyraźnie widać, że woda po zmiękczaczu nie stanowi istotnego źródła sodu.

Jeżeli chodzi o usuwanie z wody jonów wapnia i magnezu to należy wyraźnie zaznaczyć, że bardziej efektywnym niż woda źródłem tych pierwiastków dla organizmu człowieka jest ich dostarczanie wraz z pożywieniem ze względu na ich wielokrotnie większe stężenie w produktach spożywczych.

Natomiast należy wspomnieć, że wysoka twardość wody powoduje podrażnienia skóry u osób z wrażliwą skórą, w wyniku jej wysuszania po kąpieli.

Zmiękczacz wody, a instalacja miedziana.

Popularność instalacji miedzianych wynika z wielu zalet, jakie posiada ten typ materiału instalacyjnego. Czy można stosować zmiękczacz wody przy instalacji miedzianej?

Całkowicie zmiękczona woda powoduje, iż zawarty w wodzie dwutlenek węgla dość łatwo przekształca się w kwas węglowy, obniżając odczyn pH wody, nadając jej korozyjne działanie do miedzi.

Powyższe nie oznacza, że przy instalacji miedzianej nie możemy korzystać z dobrodziejstw miękkiej wody. Zmiękczacze wyposażone w zawór podmieszania umożliwiają precyzyjne pozostawienie w wodzie po zmiękczaczu tzw. twardości szczątkowej na poziomie 3,4 dH (60 mg CaCO3), co jest ilością wystarczającą, aby zminimalizować powstawanie kwasu węglowego z dwutlenku węgla zawartego w wodzie. Pozostawienie twardości szczątkowej zabezpiecza instalację miedzianą przed korozyjnym oddziaływaniem wody po zmiękczaczu, równocześnie bez wytrącania uciążliwych osadów.

Zmiękczacz wody, a przydomowa oczyszczalnia ścieków.

Temat odprowadzania popłuczyn po regeneracji zmiękczacza wody do przydomowych oczyszczalni ścieków jest przedmiotem zainteresowania wielu posiadaczy oczyszczalni przydomowych. Dlatego postaramy się odpowiedzieć na pytanie, czy popłuczyny ze zmiękczacza wody można odprowadzać do przydomowej oczyszczalni ścieków?

Popłuczyny ze zmiękczacza wody składają się ze stężonego roztworu soli (solanka) wypłukiwanego po regeneracji czystą wodą. Wypłukiwanie stężonej solanki czystą wodą podczas odprowadzania do przydomowej oczyszczalni powoduje jej rozcieńczenie do wartości kilku procent. Jednorazowa ilość wody i soli zużytej do regeneracji zmiękczacza wody zależy głównie od jego wielkości, jakości złoża zmiękczającego, oraz kierunku przeprowadzenia regeneracji. W przybliżeniu przyjmuje się, że na każdy 1 litr złoża zmiękczającego zużycie soli podczas regeneracji wynosi 100-150g, natomiast wody ok 4-6 l

Ponieważ w przydomowych oczyszczalniach stosowanych jest wiele różnych technologii oczyszczania ścieków, dlatego o możliwości odprowadzania do oczyszczalni popłuczyn ze zmiękczacza decyduje w pierwszej kolejności zastosowana technologia oczyszczania.

Popłuczyny ze zmiękczacza wody, a drenażowa oczyszczania ścieków.

W przypadku oczyszczalni drenażowych składających się z osadnika gnilnego oraz drenażu rozsączającego, popłuczyny nie wpływają na skuteczność oczyszczania ścieków w osadniku gnilnym. Dzieje się tak z dwóch powodów:

• W instalacjach domowych najmniejsza dopuszczalna pojemność osadników gnilnych wynosi 2000 l (pojemność dedykowana przy budynkach do 4 osób). Taka pojemność osadników powoduje rozcieńczenie solanki do znikomego stężenia wynoszącego poniżej 0,2 %.
• Główne procesy oczyszczania ścieków w osadniku gnilnym odbywają się na drodze sedymentacji oraz flotacji zanieczyszczeń i są to procesy fizyczne, których odprowadzana solanka nie zakłóca. Flora mikrobiologiczna znajdująca się w osadnikach gnilnych jest florą beztlenową i służy głównie do mineralizacji osadów zmagazynowanych w zbiorniku. Ponieważ procesy beztlenowe w temperaturze ścieków znajdujących się w osadniku są procesami o niewielkiej dynamice (fermentacja psychrofilna), wpływ rozcieńczonej solanki ze zmiękczacza jest niezauważalny na proces mineralizacji osadów, które z osadników gnilnych i tak muszą być cyklicznie wywożone wozem asenizacyjnym ze względu na ograniczoną pojemność osadnika (zazwyczaj raz w roku).

Zmiękczacz wody, a biologiczna oczyszczalnia ścieków.

W przypadku oczyszczalni biologicznych wpływ popłuczyn ze zmiękczacza wody jest kwestią bardziej skomplikowaną i zależy od typu oczyszczalni biologicznej.

Zdecydowanie najbardziej podatne na popłuczyny ze zmiękczacza będą przydomowe oczyszczalnie biologiczne bez osadnika wstępnego, który stanowi komorę buforową, rozcieńczającą dopływające popłuczyny. W oczyszczalniach pozbawionych osadnika wstępnego ścieki dopływają bezpośrednio do komory biologicznej, w której znajduje się mikroflora bakteryjna oczyszczająca ścieki (jako swobodnie pływający osad czynny lub wspomagany złożem biologicznym stanowiącym nośnik biomasy). W tego typu oczyszczalniach biologicznych dopływająca solanka ma istotny wpływ na proces oczyszczania, ponieważ może zakłócać procesy życiowe mikroorganizmów osadu czynnego, co będzie przekładało się na spadek skuteczności oczyszczania ścieków w oczyszczalni.

Pośrednim typem oczyszczalni pod względem odporności na popłuczyny ze zmiękczacza są oczyszczalnie biologiczne wyposażone w osadnik wstępny i pracujące w trybie przepływowym (komory oczyszczalni stanowią naczynia połączone o swobodnym przepływie ścieków pomiędzy komorami). W tego typu oczyszczalniach dopływające ścieki do osadnika wstępnego mogą przedostawać się zbyt szybko do komory biologicznej, zakłócając tym samym proces oczyszczania przez mikroflorę bakteryjną. Jest to tym bardziej prawdopodobne, im osadnik wstępny jest mniejszy. Część producentów przy tym typie oczyszczalni biologicznych zaleca przy stosowaniu zmiękczacza montaż większego modelu, niż wynika to bezpośrednio z liczby użytkowników (większa oczyszczalnia posiada większy osadnik wstępny).

Najmniej podatne na popłuczyny ze zmiękczacza wody są oczyszczalnie przydomowe wyposażone w osadnik wstępny oraz wykorzystujące dozowanie ścieków z osadnika do komory biologicznej. W oczyszczalniach tego typu osadnik wstępny pełni uśredniającą rolę buforową, natomiast cykliczne dozowanie powtarzalnej ilości ścieków umożliwia eliminację negatywnego oddziaływania nagłej zmiany składu ścieków na mikroflorę bakteryjną. Ponadto oczyszczalnie z dozowaniem ścieków bardzo często wyposażone są w automatyczny sterownik, co dodatkowo umożliwia uwzględnienie poszczególnych procesów pracy oczyszczalni przy ustalaniu godziny regeneracji zmiękczacza, co dodatkowo minimalizuje oddziaływanie solanki na pracę przydomowej oczyszczalni.

Przykładem biologicznej, przydomowej oczyszczalni ścieków wyposażonej w osadnik wstępny, dozowanie ścieków do komory biologicznej oraz  sterownik mikroprocesorowy jest oczyszczalnia pracująca w technologii SBR tj. ZBS-C

Przydomowa oczyszczalnia biologiczna ZBS-C

Zmiękczacz wody, a drenaż rozsączający lub studnia chłonna

Nierozłącznym elementem każdej przydomowej oczyszczalni jest element odprowadzający ścieki oczyszczone do środowiska, przy czym w Polsce zdecydowanie najbardziej popularne są rurowe drenaże rozsączające oraz studnie chłonne. Czy solanka odprowadzana ze zmiękczacza negatywnie wpływa na tego typu elementy oczyszczalni?

Na wstępie warto zaznaczyć, że stężenie solanki wypływającej z oczyszczalni wynosi poniżej 0,2 %, czyli jest bardzo niewielkie. Jednak trzeba pamiętać, że odprowadzanie popłuczyn nie jest procesem jednorazowym, a cyklicznym i odbywa się na przestrzeli wielu lat.

– studnia chłonna jako element, do którego odprowadzane są ścieki zawierające nawet bardzo rozcieńczoną solankę jest elementem dość istotnie narażonym na negatywny wpływ krystalizującej się soli. Nie jest to proces intensywny, jednak ze względu na punktowe wprowadzanie ścieków do studni chłonnej krystalizujące osady solne mogą po kilku, kilkunastu latach osiągnąć na tyle grubą warstwę soli, iż może ona ograniczać swobodny odpływ ścieków do gruntu rodzimego.

– w przypadku rurowego drenażu rozsączającego wpływ solanki jest niewielki, ponieważ jest ona rozprowadzana na znacznej powierzchni. Dodatkowo w przeciwieństwie do innych typów rozsączania ścieków oczyszczonych, w drenażu rurowym warstwy rozsączające są opłukiwane cyklicznie wodami opadowymi i roztopowymi, co wypłukuje krystalizującą solankę z powierzchni drenażu.

Czynniki zwiększające odporność biologicznej przydomowej oczyszczalni ścieków na popłuczyny ze zmiękczacza wody.

Na zmniejszenie oddziaływania popłuczyn ze zmiękczacza wody na biologiczną przydomową oczyszczalnię ścieków ma wpływ również kilka dodatkowych czynników tj:

• wyposażenie bioreaktora oczyszczalni w nośnik biomasy (tzw. złoże biologiczne), które zwiększa odporność mikroorganizmów osadu czynnego na zmianę składu dopływających do bioreaktora ścieków.
• zapas pojemności i wydajności oczyszczalni. Zdecydowanie lepiej z popłuczynami ze zmiękczacza poradzi sobie oczyszczalnia z zapasem przepływu hydraulicznego lub obciążenia biologicznego niż oczyszczalnia dobrana na maksymalną wydajność. Czyli np. przy 4 osobowej rodzinie i eksploatacji zmiękczacza lepiej poradzi sobie oczyszczalnia przewidziana na 6 osób niż dla 4 osób.
• optymalny dobór wielkości zmiękczacza do wody. Dobór wielkości zmiękczacza w taki sposób, aby częstotliwość regeneracji następowała jak najrzadziej np. co ok. 14 dni. Taka częstotliwość regeneracji jest nie tylko optymalna z punktu zużycia podzespołów zmiękczacza, ale dodatkowo daje wystarczającą ilość czasu na regenerację osadu czynnego oczyszczalni biologicznej po dopływie solanki do bioreaktora.
• stosowanie zmiękczacza z regeneracją up-flow oraz regeneracją proporcjonalną, co dodatkowo umożliwia obniżenie ilości odprowadzanej do oczyszczalni solanki
• stosowanie rurowego drenażu rozsączającego zamiast studni chłonnej. Rurowy drenaż rozsączający ze względu na większą powierzchnię rozsączania, zdecydowanie lepiej poradzi sobie z krystalizującą solą w długim okresie czasu.
• stosowanie odpowiednich biopreparatów wspomagających pracę mikroflory tlenowej w przydomowej oczyszczalni biologicznej

Przykładem preparatu biotechnologicznego wspomagającego pracę przydomowej oczyszczalni ścieków jest biopreparat BioniQ Control

Biopreparat BioniQ Control do przydomowej oczyszczalni

UWAGA!!! Bez względu czy posiadana oczyszczalnia jest odporna na popłuczyny zmiękczacza, warto sprawdzić zapisy gwarancyjne producenta przydomowej oczyszczalni ścieków. Niestety zdarzają się przypadki, że pomimo zastosowania bardzo odpornej na popłuczyny ze zmiękczacza technologii oczyszczania ścieków, producenci oczyszczalni stosują swoiste zapisy ochronne wykluczające odprowadzanie popłuczyn z jakichkolwiek stacji uzdatniania wody (nie tylko zmiękczaczy).

 Jak dbać o zmiękczacz wody?

Efektywna praca oraz oczekiwana żywotność podzespołów zmiękczacza wody z oczywistych względów zależy od jakości jego głównych komponentów tj. głowicy sterującej, oraz złoża jonowymiennego. Jednak nawet najlepsze podzespoły ulegają zużyciu, dlatego warto pamiętać o kilku aspektach, które pozwolą zachować efektywną pracę zmiękczacz wody przez wiele lat.

• Odpowiednia sól do regeneracji zmiękczacza wody. Najbardziej właściwa sól do zmiękczaczy wody to sól w postaci wypukłych tabletek (sól tabletkowana, tabletki solne), które równomiernie się rozpuszczają, co zmniejsza ryzyko tworzenia brył odpowiedzialnych za powstawanie mostów solnych, które mogą spowodować niepoprawny przebieg regeneracji zmiękczacza. Sól tabletkowana stosowana do regeneracji zmiękczaczy wody przeznaczonej do spożycia powinna spełniać wymagania obowiązującej normy PN-EN 973.

• Okresowe czyszczenie złoża jonowymiennego zmiękczacza. Występujące w wodzie nawet w dopuszczalnych ilościach związki żelaza i manganu wiążą się ze złożem jonowymiennym. Ponieważ zatrzymane jony żelaza i manganu nie są usuwane podczas regeneracji solanką, zbierająca się podczas eksploatacji zmiękczacza ilość tych jonów zmniejsza całkowitą powierzchnię jonowymienną złoża zmiękczającego, W dłuższym okresie eksploatacji niepracująca powierzchnia zajęta przez żelazo i mangan jest znaczna i przekłada się na zmniejszoną skuteczność zmiękczania wody. Dlatego zaleca się systematyczną (np. raz w roku) regenerację chemiczną złoża jonowymiennego, aby wydłużyć okres jego żywotności.

Granulat do czyszczenia żywicy jonowymiennej

• Okresowa dezynfekcja złoża jonowymiennego zmiękczacza wody, którą warto wykonywać szczególnie jeżeli zmiękczacz nie był używany przez pewien okres czasu i w wyniku stagnacjo mogło dojść do namnażania się mikroorganizmów na powierzchni złoża zmiękczającego.

Jaki zmiękczacz do wody wybrać?

Ilość dostępnych na rynku zmiękczaczy jest na tyle duża, że trudno dokonać właściwego wyboru dostosowanego do naszych potrzeb. Poza kryterium kosztów zakupu, warto uwzględnić koszty eksploatacji, jakość podzespołów, dostępność firm serwisujących i części serwisowych na rynku, długość i warunki gwarancji (często wydłużona gwarancja posiada dodatkowe obostrzenia).

Jak dobrać wielkość domowego zmiękczacza wody?

Poprawny dobór zmiękczacza uzależniony jest od kilku czynników tj. twardość wody doprowadzonej do budynku, maksymalny chwilowy rozbiór wody, zużycie wody, przeznaczenie budynku. Na podstawie tych parametrów powinno się dobrać wielkość zmiękczacza w taki sposób, aby częstotliwość jego regeneracji zbliżona była do optymalnej ilości zależnej w głównej mierze od przeznaczenia budynku (np. dla budownictwa jednorodzinnego będzie to ok. 2 regeneracji w miesiącu). Częstsza regeneracja niepotrzebnie przyśpiesza zużycie podzespołów głowicy sterującej, natomiast rzadsza regeneracja nie jest zalecana ze względów technologicznych (m.in. ryzyko kanałowania złoża zmiękczającego).

Ponieważ wymienione czynniki nie są identyczne dla poszczególnych budynków, warto dobrać wielkość zmiękczacza poprzez firmę specjalizująca się w uzdatnianiu wody. Samodzielny zakup zmiękczacza niestety może okazać się nietrafny i pociągnie za sobą niepotrzebne koszty inwestycyjne lub eksploatacyjne.

Dobry zmiękczacz do wody  – czyli jaki?

Oczywiste jest, że dobrej jakości podzespoły zapewnią wieloletnią bezawaryjną pracę oraz oczekiwaną skuteczność zmiękczania wody.

W przypadku głowic sterujących ich marka jest istotna nie tylko ze względu na jakość, ale bardzo istotny czynnik na dalszych etapach eksploatacji, czyli dostępność części zużywających się oraz elektroniki. Niestety na rynku występuje spora ilość zmiękczaczy z głowicami wątpliwej jakości, dla których brak dostępności części zamiennych sprawia, iż są to głowice praktycznie jednorazowego użytku. Dobre głowice z dostępnymi od lat podzespołami na rynku to m.in. Clack, Autotrol, Fleck, Erie.

Innym zagadnieniem jest złoże jonowymienne, które najlepiej, aby było monosferyczne (równe kulki). Dobre, monosferyczne złoża zmiękczające to np. Lewatit S1597, Dowex HCR-S/S.

UWAGA!!! Ponieważ niezwykle trudno jest określić jakość wsypanego do zmiękczacza złoża jonowymiennego, warto pamiętać, że żywice stosowane do celów przemysłowych są tańsze i często nie posiadają atestu higienicznego do kontaktu z wodą pitną. Dlatego podejrzanie tanie zmiękczacze mogą zawierać właśnie ten typ żywicy jonowymiennej. Typ zastosowanej w zmiękczaczu warto sprawdzić przed decyzją o zakupie.

Jak duży wybrać zmiękczacz wody?

Wielkość zmiękczacza wody wpływa na częstotliwość regeneracji oraz zużycie soli i wody do przeprowadzenia tego procesu. Zbyt mały zmiękczacz, będzie się częściej regenerował (szybsze zużycie podzespołów głowicy sterującej), natomiast większy zmiękczacz to większe koszty inwestycyjne, oraz eksploatacyjne jeśli nie jest wyposażony w regenerację proporcjonalną. Częstotliwość regeneracji zależy m.in. od przeznaczenia budynku i np. dla mieszkalnego budownictwa jednorodzinnego optymalna ilość to dwie regeneracje w miesiącu.

Innym aspektem związanym z wielkością zmiękczacza są jego gabaryty. Zmiękczacze kompaktowe, składające się z jednego zbiornika (kabinetu) stanowiącego równocześnie obudowę i zasobnik na sól, zajmują mniej miejsca, jednak dosypywanie soli tabletkowanej jest zdecydowanie mnij komfortowe jak przy zbiornikach dwuczęściowych.

Koszty eksploatacji zmiękczacza wody

Koszty eksploatacji związane są bezpośrednio z zużyciem wody i soli na regenerację złoża jonowymiennego. Zmiękczacze wody, w których regeneracja odbywa się przeciwprądowo (tzw. up-flow) zużywają mniej wody i soli do przeprowadzenia tego procesu. Ponadto funkcja regeneracji proporcjonalnej, która zużywa sól i wodę proporcjonalnie do stopnia zużycia pojemności jonowymiennej od ostatniej regeneracji, pozwala zaoszczędzić na soli i wodzie. Ta funkcja sprawdzi się szczególnie tam, gdzie występują okresowe zmiany w zużyciu wody (wyjazdy dzieci na studia, częste wizyty gości, sezonowość itp).

Podczas eksploatacji zmiękczaczy przyjmuje się do każdej regeneracji zużycie soli na poziomie 100-150 g na każdy litr złoża zmiękczającego (koszt soli wynosi ok. 1,0-1,2 zł/kg), oraz 4-6 litrów wody na każdy litr złoża zmiękczającego.

Zmiękczacz wody – montaż Olsztyn i okolice

W przypadku zainteresowania zmiękczaczem wody na terenie województwa warmińsko-mazurskiego oferujemy kompleksową usługę doboru, montażu oraz serwisu zmiękczaczy wody – zarówno dla budynków mieszkalnych, oraz usługowych jak i przemysłowych.

Więcej informacji w zakresie montażu zmiękczaczy wody na terenie Olsztyna i okolic, przedstawiamy pod tym linkiem.

Oferujemy również serwis i naprawę zmiękczaczy wody w tym wymianę złoża zmiękczającego – opis oferty serwisu zmiękczaczy wody.

W przypadku zainteresowania lub jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu.