Przydomowa oczyszczalnia ścieków – przepisy.
Legalna budowa oraz eksploatacja przydomowej oczyszczalni ścieków lub szamba związana jest z szeregiem przepisów określonych w różnych ustawach i rozporządzeniach. Dlatego zapraszamy do przeczytania niniejszego poradnika pt. Przydomowa oczyszczalnia ścieków – przepisy.
W poradniku zostaną przedstawione zagadnienia ułatwiające zaplanowanie oraz realizację tematycznej inwestycji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Czytelnik zapozna się z przepisami określającymi minimalne odległości od elementów przydomowej oczyszczalni ścieków lub szamba, pozna niezbędne czynności, które należy wykonać w celu rozpoczęcia ich budowy oraz eksploatacji, jak również wymagania przy wprowadzaniu oczyszczonych ścieków do środowiska.
Przekażemy również szereg zaleceń, które pomogą zaoszczędzić czas, nerwy oraz pieniądze Inwestora związane z budową obiektu budowlanego, jakim jest przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne.
1. Przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne – odległości.
Lokalizacja w terenie przydomowej oczyszczalni ścieków lub szamba (zbiornika bezodpływowego) wymaga zachowania minimalnych odległości od urządzeń terenowych określonych w przepisach prawnych.
Głównym aktem normatywnym regulującym powyższe zagadnienia jest Rozporządzanie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690). Część wymaganych odległości określa również ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566 ) oraz kilka innych branżowych rozporządzeń.
1.1 Przydomowa oczyszczalnia ścieków, a studnia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Minimalna odległość studni wody pitnej od elementów przydomowej oczyszczalni ścieków lub szamba regulowana jest przez §31 ust 1 pkt 3 i 4 – Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 tj.:
- korpus zbiornika (należy zaznaczyć, że chodzi tu o wszelkie zbiorniki gromadzące nieczystości ciekłe tj. zbiornik bezodpływowy tzw. szambo ekologiczne, samodzielny osadnik gnilny tzw. oczyszczalnia drenażowa, biologiczna przydomowa oczyszczalnia ścieków, separator tłuszczu itp.) – 15 metrów;
- system rozsączający ścieki oczyszczone biologicznie do gruntu – 30 metrów – odległość jest liczona od najbliższego przewodu rozsączającego;
UWAGA! Powyższe odległości dotyczą wszystkich studni wody przeznaczonych do spożycia przez ludzi zarówno na działce na której ma być zlokalizowana przydomowa oczyszczalnia ścieków, jak i na sąsiednich działkach (rys 1).
Rys. 1 Minimalne odległości od elementów przydomowej oczyszczalni ścieków.
1.2 Przydomowa oczyszczalnia ścieków – odległości od okien i drzwi budynków.
Odległość od zbiorników na nieczystości ciekłe zarówno bezodpływowych (np. szambo ekologiczne) oraz przepływowych (np. przydomowa oczyszczalnia ścieków) do zewnętrznych drzwi i okien pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do magazynów produktów spożywczych, określona jest w §36 ust 1-3 – Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 tj.:
- w przypadku budynków w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej, rekreacji indywidualnej oraz zbiornika o pojemności do 10 m3 – minimalna odległość wynosi 5 metrów;
- w przypadku pozostałych budynków oraz zbiornika o pojemności do 10 m3 – minimalna odległość wynosi 15 metrów;
- w przypadku zbiorników na nieczystości ciekłe o pojemności większej niż 10 m3 lecz mniejszych niż 50 m3 odległość ta wynosi 30 metrów – jest to odległość niezależna od typu budynku;
- w przypadku zbiorników o pojemności większej niż 50 m3 odległość należy przyjmować zgodnie ze wskazaniem ekspertyzy technicznej, przyjętej przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego;
UWAGA! Należy zaznaczyć, że odległości od okien i drzwi zewnętrznych wskazane w punkcie 1.2, należy mierzyć nie od korpusu zbiornika, a od krawędzi pokrywy i wszystkich kominków wentylacyjnych w które wyposażone są m.in. przydomowe oczyszczalnie ścieków lub szamba ekologiczne oraz urządzeń współpracujących z danym zbiornikiem (np. wywiewki systemu drenarskiego, studni chłonnej itp.)
Przepisy dopuszczają lokalizowanie przepływowych, szczelnych osadników podziemnych, stanowiących część przydomowej oczyszczalni ścieków gospodarczo-bytowych w bezpośrednim sąsiedztwie budynków jednorodzinnych, pod warunkiem wyprowadzenia ich odpowietrzenia przez instalację kanalizacyjną co najmniej 0,6 m powyżej górnej krawędzi okien i drzwi zewnętrznych w tym budynku (§37 – Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690).
1.3 Przydomowa oczyszczalnia ścieków, a odległości od granicy sąsiedniej działki, drogi lub ciągu pieszego.
Odległości od granicy sąsiedniej działki, drogi (ulicy) lub ciągu pieszego do zbiorników na nieczystości ciekłe (tj. szambo ekologiczne, oczyszczalnia ścieków przydomowa itp) określona jest w §36 ust 1-3 – Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 tj.:
- dla budynków jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej oraz zbiornika o pojemności do 10 m3 – odległość wynosi minimum 2 m;
- w przypadku pozostałych budynków oraz zbiornika o pojemności do 10 m3 – odległość wynosi minimum 7,5 m;
- w przypadku zbiorników o pojemności większej niż 10 m3, a mniejszych niż 50 m3 – odległość od granicy działki sąsiedniej wynosi 7,5 m, natomiast od drogi (ulicy) lub ciągu pieszego 10 m – są to odległości niezależne od typu budynku;
- w przypadku zbiorników o pojemności większej niż 50 m3 odległość należy przyjmować zgodnie ze wskazaniem ekspertyzy technicznej, przyjętej przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego;
UWAGA! Odległości od granicy sąsiedniej działki, drogi (ulicy) lub ciągu pieszego wskazane w punkcie 1.3, należy mierzyć od krawędzi pokrywy i wszystkich wywiewek w które wyposażona jest m.in. przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne oraz urządzeń współpracujących ze zbiornikiem (np. kominki wentylacyjne studni chłonnej lub systemu drenarskiego).
Rozporządzenie dopuszcza lokalizowanie krytych zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe w odległości mniejszej niż 2 m od granicy działki, jeżeli sąsiadują z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej, pod warunkiem zachowania pozostałych odległości (§36 ust 5 – Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690).
1.4 Przydomowa oczyszczalnia ścieków – odległości od infrastruktury technicznej.
Zgodnie z rozporządzeniami branżowymi (m.in. Dz.U. 2005 nr 219 poz. 1864 oraz Dz.U. 2013 poz. 640) istnieje szereg przepisów nakazujących zachowanie odpowiednich odległości od elementów indywidualnego systemu gospodarki ściekowej (m.in.przydomowa oczyszczalnia ścieków, szambo ekologiczne, przykanalik, system odprowadzający oczyszczone ścieki do gruntu) dopodziemnej infrastruktury technicznej:
- kable telekomunikacyjne – min 1,0 m
- przyłącze gazowe – min 0,5 m – 3,0 m (w zależności od daty wybudowania przyłącza)
- kable elektryczne – min 0,8 m
- wodociąg – min 1,5 m
1.5 Przydomowa oczyszczalnia ścieków – odległość od kąpielisk i plaż publicznych.
Przydomowa oczyszczalnia ścieków powinna zostać zlokalizowana w taki sposób, aby element odprowadzający ścieki oczyszczone do wód powierzchniowych lub do ziemi był minimum 1000 m od kąpielisk oraz plaż publicznych. Ponadto zabronione jest odprowadzanie ścieków do jezior oraz ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków do jeziora byłby krótszy niż 24 godziny. Dodatkowo niedopuszczalne jest, aby przydomowe oczyszczalnie ścieków odprowadzały ścieki bezpośrednio do wód stojących lub wód podziemnych. Powyższe zapisy reguluje art. 75 ust 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566).
2. Przydomowa oczyszczalnia ścieków – zalecenia związane z lokalizacją.
Poniżej przedstawiono zalecenia praktyczne, które nie wynikają wprost z żadnych przepisów, jednak mogą oszczędzić kłopotów lub obniżyć koszty podczas eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków.
2.1 Przydomowa oczyszczalnia ścieków, a drzewa i inne rośliny.
W temacie roślinności w okolicy przydomowej oczyszczalni ścieków, należy zachować minimum 3 m od roślin z rozbudowanym systemem korzeniowym (drzewa, duże krzewy itp.).
Korzenie roślin z rozbudowanym systemem korzeniowym w bezpośredniej okolicy urządzenia odprowadzającego ścieki do gruntu (np. drenaż rozsączający, studnia chłonna itp.) będą miały bardzo duży przyrost, ponieważ ścieki oczyszczone (nawet te w wysokim stopniu) zawierają związki azotu i fosforu stanowiące nawóz dla roślin. Spowoduje to bardzo szybką migrację korzeni w pory gruntu systemu rozsączającego, co wywoła jego kolmatację, a w konsekwencji spadek skuteczności odprowadzania ścieków oczyszczonych do gruntu oraz ryzyko podtopienia całego systemu.
W przypadku rurowego drenażu rozsączającego, korzenie doprowadzą do uszkodzenia geowłókniny chroniącej drenaż oraz skutecznie będą migrowały wewnątrz rury blokując otwory przeznaczone do odprowadzania ścieków.
Posadowienie zbiornika przydomowej oczyszczalni ścieków czy szamba w okolicy roślin o rozbudowanym systemie korzeniowym, w dłuższej perspektywie może w skrajnych przypadkach doprowadzić do uszkodzenia korpusów zbiorników plastikowych lub betonowych w wyniku uszkodzeń mechanicznych powstałych od parcia lub migracji korzeni.
Dodatkowo rozbudowany system korzeniowy w okolicy urządzenia odprowadzającego ścieki do gruntu lub przy zbiorniku, skutecznie utrudni prace ziemne w przypadku konieczności wykonania np. naprawy systemu.
2.2 Przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne zlokalizowane w zagłębieniu terenu.
Lokalizacja urządzenia odprowadzającego ścieki do gruntu (np. drenaż rozsączający, studnia chłonna itp.) w niecce terenu, gdzie spływają okoliczne wody opadowe lub roztopowe, przyczyni się do niepotrzebnego obciążenia hydraulicznego systemu odprowadzającego ścieki. Takie przeciążenie hydrauliczne skutkować może zaleganiem wody w systemie rozsączającym lub nawet cofką wody do zbiornika oczyszczalni i przyłącza kanalizacyjnego.
Napływ okolicznych wód opadowych lub roztopowych na zagłębiony teren, gdzie zlokalizowany jest korpus zbiornika, może doprowadzić do jego zalewania. Taka sytuacja, pomijając utrudnioną eksploatację, może doprowadzić do wydostawania się ścieków ze zbiornika wskutek jego przelania lub cofką do przyłącza kanalizacyjnego. Skrajną sytuacją podczas zalewania terenu zbiornika okolicznymi wodami opadowymi lub roztopowymi może być jego uszkodzenie mechaniczne (np. zgniecenie) wskutek parcia gruntu i wody gruntowej lub wypchnięcie z gruntu na powierzchnię terenu – dotyczy to w szczególności zbiorników bezodpływowy (szamb), które nie zostały odpowiednio zabezpieczone przed uszkodzeniem lub wyporem wodami gruntowymi podczas montażu.
2.3. Przydomowa oczyszczalnia ścieków, a zapewnienie dojazdu.
Faktem jest, iż opróżnianie przydomowej oczyszczalni ścieków odbywa się znacznie rzadziej niż szamba – tj. jeden raz na 6 – 48 m-cy (w zależności od typu i modelu oczyszczalni). Mimo to, lokalizując zbiornik oczyszczalni należy przewidzieć konieczność okresowego dojazdu wozu asenizacyjnego, który opróżni zbiornik.
Alternatywą dla dojazdu w bezpośrednie okolice zbiornika jest wyposażenie zbiornika w króciec ssawny ze złączem typu strażackiego, dzięki któremu pojazd asenizacyjny opróżni zbiornik bez konieczności dojazdu. Należy przy tym pamiętać aby zapewnić spadek rury ssawnej umożliwiającej spływ resztek ścieków z powrotem do zbiornika, co zabezpieczy przed powstawaniem zatorów lub rozszczelnieniem rury w wyniku działania mrozu.
2.4.Przydomowa oczyszczalnia ścieków – zapach.
Każde szambo ekologiczne oraz przydomowe oczyszczalnie ścieków wykorzystujące w procesie oczyszczania procesy beztlenowe (np. osadniki gnilne) mogą powodować uciążliwości użytkowe w postaci odorów wydobywających się z kominków wentylacyjnych. W skrajnych okolicznościach (np. przy braku lub nieprawidłowym wykonaniu tzw. wentylacji wysokiej) może dojść do sytuacji, że przydomowa oczyszczalnia ścieków śmierdzi.
W związku z powyższym w przypadku lokalizacji szamb i oczyszczalni wykorzystujących procesy beztlenowe – należy rozważyć lokalizację z dala od miejsc przewidzianych na rekreacyjne przebywanie na działce (altany, grill itp.).
Należy zaznaczyć, że odpowiednio wykonana wentylacja systemu, zastosowanie filtrów antyodorowych oraz stosowanie biopreparatów skutecznie eliminuje uciążliwości zapachowe nawet przy systemach wykorzystujących systemy beztlenowe.
Przykładem przydomowej oczyszczalni ścieków w której nie występuje ryzyko powstawania zapachów złowonnych jest hybrydowa oczyszczalnia biologiczna typu FEL firmy FELIKSNAVIS.
2.5 Przydomowa oczyszczalnia ścieków, a strefa przemarzania.
Bardzo często wyprowadzenie kanalizacji w kierunku zbiornika przydomowej oczyszczalni ścieków wychodzi z budynku w strefie przemarzania gruntu.
Płytkie wyjście z budynku pozwala uniknąć budowy przydomowej przepompowni ścieków (która stanowi dodatkowe koszty inwestycyjne oraz eksploatacyjne oraz może być kłopotliwa podczas eksploatacji) lub głębokiego posadowienia zbiornika oczyszczalni wraz z systemem odprowadzania ścieki oczyszczone do gruntu (co zwiększa koszty inwestycyjne, a czasem jest konieczne ze względu na poziom wód gruntowych).
Jednakże w przypadku prowadzenia rur kanalizacyjnych w strefie przemarzania istnieje duże ryzyko zbyt szybkiego wychładzania ścieków, co może doprowadzić do odkładania się tłuszczu wewnątrz rury i w konsekwencji powstania zatorów tłuszczowych, które w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do całkowitej blokady przepływu. Wykonanie długiego przyłącza kanalizacyjnego lub z rury o średnicy DN110 zwiększa prawdopodobieństwo powstawania takiego zatoru. Wychłodzone ścieki zmniejszają również intensywność oczyszczania ścieków w procesach biologicznych.
Dlatego w przypadku wykonania do oczyszczalni przyłącza w strefie przemarzania, zaleca się korzystanie z rur kanalizacyjnych o średnicy DN160 oraz minimalizację długości przyłącza. W sytuacji budowy dłuższego przyłącza (ponad 15 m) zaleca się zwiększenie spadku rury lub jej docieplenie np. keramzytem lub otulinami styropianowymi.
W przypadku płytkiego posadowienia infrastruktury kanalizacyjnej oraz odprowadzania ścieków do zbiornika bezodpływowego (tzw. szambo) warto, aby zbiornik wykonany był w wersji dwupłaszczowej, który poza większą wytrzymałością charakteryzuje się również większą odpornością na działanie mrozów, dzięki zastosowaniu przestrzeni powietrznej wewnątrz konstrukcji ściany zbiornika. Przykładem takiego zbiornika bezodpływowego jest dwupłaszczowy zbiornik firmy Wobet-Hydret.
2.6 Przydomowa oczyszczalnia ścieków – badania geotechniczne gruntu.
W przypadku planowania odprowadzania oczyszczonych ścieków do gruntu znajomość rodzaju gruntu w miejscu lokalizacji drenażu rozsączającego lub studni chłonnej jest kluczowym parametrem w celu określenia wielkości systemu rozsączania.
Zaprojektowanie i wykonanie przydomowej oczyszczalni bez właściwego rozeznaną hydrogeologicznego (rodzaj gruntu, poziom wód gruntowych) może być przyczyną braku działania systemu odprowadzającego ścieki do gruntu, co w konsekwencji będzie wymagało dodatkowych nakładów finansowych i ponownego prowadzenia prac budowlanych na często zagospodarowanych już działkach. W skrajnych sytuacjach brak działania systemu rozsączającego może wystąpić już w pierwszym roku pracy oczyszczalni.
3. Jakie wymagania należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi?
Obowiązującym aktem normatywnym określającym wymagania jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi (w tym m.in. najwyższe dopuszczalne wartości zanieczyszczeń dla ścieków z oczyszczalni oraz minimalną częstotliwość pobierania próbek ścieków) jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz.U. 2019 poz. 1311).
Zgodnie z powyższym rozporządzeniem w przypadku odprowadzania ścieków w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, a pochodzących z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego muszą być spełnione łącznie poniższe warunki:
- ilość ścieków nie może przekraczać 5,0 m3 na dobę (przekroczenie tego parametru skutkuje koniecznością uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód stanowiące wprowadzanie ścieków do ziemi);
- podczas oczyszczania ścieków nastąpiła odpowiednia redukcja zanieczyszczeń (zagadnienie opisane poniżej w pkt 3.1);
- miejsce wprowadzenia ścieków jest oddzielone warstwą gruntu o miąższości co najmniej 1,5 m od najwyższego użytkowego poziomu wodonośnego wód podziemnych (warunek bezwzględny) – rys 2 i rys 3;
W przypadku odprowadzania ścieków do gruntu przy wykorzystaniu rur drenarskich, odległość do poziomu wód podziemnych liczy się od spodu najniższej rury. Wszystkie warstwy wykonane podczas układania drenażu (np. żwirowa warstwa rozsączająca, piaskowa warstwa wspomagająca) wliczają się w łączna miąższość warstwy oddzielającej miejsce wprowadzenia ścieku od poziomu wód podziemnych
W przypadku odprowadzania ścieków do gruntu poprzez studnię chłonną, odległość do poziomu wód gruntowych mierzy się od najwyższej warstwy gruntu znajdującego się pod rurą odprowadzającą ścieki (błędem jest mierzenie odległości od wylotu rury). Wszystkie warstwy gruntu wykonane podczas montażu wewnątrz studni wliczane są do miąższości warstwy separującej element wprowadzający ścieki od poziomu wód gruntowych.
Rys. 3 Minimalna miąższości gruntu w przypadku studni chłonnej.
3.1 Przydomowe oczyszczalnie ścieków – wymagania w zakresie redukcji zanieczyszczeń.
W zależności od przynależności danej lokalizacji do aglomeracji (w myśl ustawy Prawo wodne – Dz.U. 2017 poz. 1566 – art. 86 ust 3 pkt 1), jak również od sposobu odprowadzania oczyszczonych ścieków do środowiska, wymagania w zakresie skuteczności oczyszczania kształtują się następująco:
- gdy przydomowa oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest w aglomeracji oraz ścieki oczyszczone pochodzące z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego odprowadzane są do gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, zgodnie z Dz.U. 2019 poz. 1311 – par. 11 ust. 5, zawartość substancji zanieczyszczających w ściekach nie może przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości określonych w rozporządzeniu, a właściwych dla aglomeracji o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM), na obszarze której zlokalizowane jest dane gospodarstwo (tabela 1 poniżej);
- gdy przydomowe oczyszczalnie ścieków zlokalizowane są poza aglomeracją, a ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego odprowadzane są do gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, redukcja zanieczyszczeń ścieków w oczyszczalni musi wynosić min 20% dla parametru określonego jako BZT5 (pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu) oraz min 50% dla zawartości zawiesin ogólnych (Dz.U. 2019 poz. 1311 – par. 11 ust. 4) ;
Tabela 1. Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników albo minimalny procent redukcji zanieczyszczeń dla ścieków bytowych wprowadzanych do wód lub do ziemi z oczyszczalni ścieków w aglomeracji oraz liczba wymaganych próbek ścieków.
3.2 Przydomowa oczyszczania ścieków – wymagana ilość próbek ścieków.
Obowiązujące przepisy (Dz.U. 2019 poz. 1311) w przypadku oczyszczalni o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM) poniżej 2000 wymagają pobrania 4 średnich dobowych próbek ścieków bytowych w okresie roku. Jeżeli ścieki spełniają wymagania, w kolejnym roku należy wykonać już tylko 2 pobrania. W przypadku, gdy co najmniej jedna próbka z dwóch pobranych nie spełnia wymagań, w następnym roku pobiera się ponownie 4 próbki. Należy podkreślić, że ilość pobranych próbek nie zależy od RLM aglomeracji, na obszarze której zlokalizowane jest gospodarstwo, a zależy od wielkości oczyszczalni wyrażone w RLM.
Przykładami przydomowych oczyszczalni ścieków, które charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością oczyszczania są bezprądowa oczyszczalnia Monoblock firmy Biorock, oczyszczalnia w technologii SBR – ZBS-C firmy Wobet-Hydret oraz oczyszczalnia hybrydowa FEL firmy Feliksnavis.
4. Przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne – wymagania formalne budowy.
4.1 Przydomowa oczyszczalnia ścieków, a prawo lokalne.
W pierwszej kolejności należy sprawdzić czy lokalne prawo pozwala aby przydomowa oczyszczalnia ścieków mogła zostać wybudowana w planowanej lokalizacji. Można to sprawdzić w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy wydanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Najczęstszym możliwym powodem zakazu budowy nałożonym na przydomowe oczyszczalnie ścieków przez miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, jest planowana budowa kanalizacji sanitarnej.
Jednakże występują sytuacje w których na danej lokalizacji przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne są zabronione z innych względów np. na terenach ochrony ujęć wód podziemnych lub powierzchniowych ujmowanych do zaopatrzenia ludności w wodę oraz zaopatrzenia zakładów wymagających wody wysokiej jakości, jak również na terenach wartościowych przyrodniczo (np. parki krajobrazowe i ich okolice) lub obszarach szczególnego zagrożenia powodzią.
4.2 Poprawne określenie zużycia wody przy doborze przydomowej oczyszczalni ścieków lub szamba.
Pomimo, iż jest to parametr istotny dla formalizacji z którą związana jest budowa przydomowej oczyszczalni ścieków (o czym w punktach następnych), nie ma przepisów regulujących ilość wytwarzanych ścieków.
Istnieje natomiast Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz.U. 2002 nr 8 poz. 70). Powyższy akt normatywny określa przeciętne normy zużycia wody dla różnych grup odbiorców i stanowi podstawę ilości pobranej wody w przypadku braku wodomierza. Ponieważ ilość wytwarzanych ścieków jest mniejsza od ilości zużywanej wody zaledwie o kilka procent, powyższe rozporządzenie stosuje się w branży sanitarnej jako wytyczna do przewidywanej ilości powstających ścieków.
W przypadku gospodarstw domowych wyposażonych w ubikację, łazienkę oraz dostawę wody ciepłej z zewnętrznego źródła ciepła (np. elektrociepłownia, lokalna kotłownia itp.), powyższe rozporządzenie przewiduje pobór wody na poziomie 140-160 dm3/mieszkańca dziennie.
Natomiast jeżeli ciepła woda pochodzi z lokalnego źródła ciepła (np. bojler elektryczny lub kotły itp.) to przy identycznym wyposażeniu sanitarnym, zużycie wody przewiduje się na 80-100 dm3/mieszkańca dziennie, co jest zbliżone do rzeczywistego zużycia dla budownictwa w zabudowie jednorodzinnej, gdzie 4 osobowa rodzina zużywa średnio miesięcznie około 9-12 m3 wody.
Niestety projektanci dla budynków jednorodzinnych, bardzo często przyjmują dzienne zużycie wody na poziomie 150 dm3/mieszkańca, a w ogromnej większości dla zabudowy jednorodzinnej ciepła woda pochodzi z lokalnego źródła ciepła – czyli projektowane zużycie powinno być na poziomie ok 90 dm3/mieszkańca dziennie. W przypadku częstych wizyt gości można przyjąć pewien bufor bezpieczeństwa w postaci zuzycia wody wynoszącego 110-120 dm3/mieszkańca dziennie. Przeszacowanie zużycia wody powoduje przewymiarowanie systemu, co skutkować może niepotrzebnymi kosztami inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi oczyszczalni oraz niepoprawnym jej działaniem w wyniku niedociążenia.
Z punktu formalno-prawnego określenie zużycia wody w budownictwie mieszkalnym ma znaczenie w sytuacji, gdy ze względu na ilość mieszkańców i przy przeszacowaniu zużycia (150 dm3/dobę na mieszkańca), łączna ilość odprowadzanych ścieków przekracza wartość 5m3/d lub nawet 7,5m3/d, co pociąga za sobą konieczność uzyskania dodatkowych pozwoleń – pozwolenia wodnoprawnego oraz pozwolenia na budowę.
4.3 Przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne – dokumenty wyrobu
Ponieważ przydomowe oczyszczalnie ścieków, obsługujące do 50 użytkowników włącznie, podlegają pod zharmonizowaną normę PN EN 12566-3 (tzw. oczyszczalnie biologiczne) lub PN EN 12566-1 (prefabrykowane osadniki gnilne, czyli samodzielne osadniki gnilne wykorzystywane w tzw. oczyszczalniach drenażowych), producent ma obowiązek wydać wraz z wyrobem budowlanym deklarację właściwości użytkowych (oznakowaną znakiem CE) z odpowiednią normą zharmonizowaną.
Szamba ekologiczne (zbiorniki bezodpływowe) nie podlegają pod zharmonizowaną normę i w ich przypadku producent musi uzyskać aprobatę techniczną, a od 1 stycznia 2017r krajową ocenę techniczną i na jej podstawie wydać wraz z wyrobem budowlanym, oznakowaną znakiem budowlanym B, deklarację zgodności z aprobatą techniczną lub krajową deklarację właściwości użytkowych z krajową oceną techniczną.
Dodatkowo przydomowa oczyszczalnia ścieków, jak również szambo, muszą mieć umieszczone przez producenta właściwości użytkowe wyrobu budowlanego oraz odpowiednie oznakowanie (CE lub znak budowlany B) np. w formie tabliczki znamionowej.
Wszystkie wyroby bez powyższych dokumentów, są wprowadzane do obrotu nielegalnie i zakup produktu bez wymaganych przepisami dokumentów wyrobu budowlanego wydawanych przez producenta (ww. deklaracje) może być przyczyną problemów z formalizacją budowy tematycznych obiektów budowlanych oraz legalnym ich użytkowaniem.
Przykładami certyfikowanych wyrobów budowlanych spełniających wszystkie obecnie obowiązujące przepisy są bezprądowa oczyszczalnia Monoblock firmy Biorock, oczyszczalnia w technologii SBR – ZBS-C firmy Wobet-Hydret oraz oczyszczalnia hybrydowa FEL firmy Feliksnavis.
4.4 Przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne – pozwolenie na budowę czy tylko zgłoszenie budowy?
Zgodnie z art. 29 ust 1 pkt 3 i 3a ustawy Prawo budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414 ) budowa wybranych obiektów nie wymaga pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia do organu administracji architektoniczno-budowlanej (art. 30 ust 1 pkt 1. ustawy Prawo budowlane – Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414)
Pod powyższe zapisy podlega przydomowa oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m3/d oraz zbiornik bezodpływowy na nieczystości ciekłe o pojemności do 10m3.
Od 28 czerwca 2015 r mieszkalne budynki jednorodzinne nie wymagają pozwolenia na budowę, wiec przydomowe oczyszczalnie ścieków (o określonej wyżej wydajności) oraz szamba (o określonej wyżej pojemności) można budować na podstawie zgłoszenia zarówno dla budynków nowych (razem z budynkiem) oraz jako obiekty odrębnie budowane (np. do budynku już istniejącego).
W nowelizacji ustawy Prawo budowlane, która weszła w życie 28 czerwca 2015 r, usunięto określenie „indywidulana” dotyczące przydomowych oczyszczalni ścieków, co pozwala na budowę oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m3/d, obsługującej kilka budynków mieszkalnych, jedynie na podstawie zgłoszenia.
4.4.1 Przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne – procedura zgłoszenia budowy.
Zgłoszenie na budowę przydomowych czyszczalni ścieków lub szamb wraz z załącznikami należy złożyć w starostwie powiatowym lub w przypadku miasta na prawach powiatu – w urzędzie miasta, właściwego ze względu na lokalizację inwestycji.
W formularzu zgłoszenia budowy (umieszczony na stronie urzędu) należy określić m.in. rodzaj obiektu, lokalizację, zakres i sposób wykonania budowy oraz wskazać termin rozpoczęcia prac budowlanych (nie krótszy niż 21 dni od dnia złożenia zgłoszenia do urzędu).
Ponieważ w przepisach jednoznacznie nie są określone wymagane dokumenty jakie należy składać w przypadku zgłaszania przydomowej oczyszczalni ścieków lub zbiornika bezodpływowego, to indywidualna interpretacja przepisów przez urzędników w rożnych miejscach kraju powoduje konieczność składania wraz ze zgłoszeniem różnych dokumentów, które np. w gminie sąsiedniej nie są wymagane.
Lista dokumentów, które najczęściej należy dołączyć do zgłoszenia budowy:
- Oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (umieszczony na stronie urzędu)
- Szkic usytuowania obiektu budowlanego (tj. przyłącza kanalizacyjnego oraz zbiornika bezodpływowego lub zbiornika oczyszczalni wraz z odprowadzeniem ścieku oczyszczonego do środowiska) na kopii mapy zasadniczej (opiniodawczej) wraz z opisem technicznym instalacji. Często jest wymagane aby powyższe opracowanie wykonane było przez projektanta z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych.
- Badania geotechniczne z uwzględnieniem najwyższego poziomu ewentualnie występujących wód gruntowych
- Decyzję o warunkach zabudowy w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
- Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków do środowiska (jeśli dotyczy zgodnie z pkt 4.5 niniejszego poradnika).
- Zaświadczenie potwierdzające przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego na wykonanie urzadzenia wodnego (pkt. 4.5.1 niniejszego poradnika)
- Deklarację właściwości użytkowych (przydomowa oczyszczalnia ścieków) lub krajową deklarację właściwości użytkowych (szambo – zbiornik bezodpływowy)
Od 1 stycznia 2017 r skrócono z 30 do 21 dni czas w trakcie którego organ administracji architektoniczno-budowlanej może w drodze decyzji wnieść sprzeciw do zgłoszenia budowy. W związku z tym przydomowa oczyszczalnia ścieków lub szambo ekologiczne (zbiornik bezodpływowy) mogą zostać wybudowane (rozpoczęcie budowy) po upływie 21 dni od dnia złożenia zgłoszenia, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu.
W przypadku braku sprzeciwu przez organ administracji architektoniczno-budowlanej, zgłoszenie na budowę jest ważne 3 lata od określonego w zgłoszeniu terminu rozpoczęcia robót budowlanych.
4.5 Przydomowa oczyszczalnia ścieków – zgłoszenie wodnoprawne czy pozwolenie wodnoprawne?
Na wstępie należy wyjaśnić, że zgodnie z obowiązującymi przepisami występują dwa odrębne pozwolenia wodnoprawne mogące dotyczyć przydomowych oczyszczalni ścieków. Będzie to pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do środowiska (czyli dotyczące czynności odporwadzenia do środowiska naturalnego wytworzonych ścieków), oraz pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzenia wodnego (czyli fizyczne wykonanie urządzenia technicznego odprowadzajacego oczyszczone ścieki do środowiska m.in. wszelkie wyloty kanalizacyjne, drenąż rozsączający, studnia chłonna itp). W skrajnych przypadkach (np. budynek w którym prowadzona jest działalność gospodarcza oraz ścieki odprowadzane są do rowu) występuje konieczność uzyskania obydwu pozwoleń wodnoprawnych. Szczegóły poniżej.
Zgodnie z art 33 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566) wprowadzanie przez właściciela gruntu do ziemi oczyszczonych ścieków z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości do 5m3 na dobę, stanowi zwykłe korzystanie z wód. Oznacza to brak konieczności uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do środowiska.
Ustawa określa, iż korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej nie stanowi zwykłego korzystania z wód, co oznacza konieczność uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do środowiska przy budowie oczyszczalni obsługującej wszelkie budynki użyteczności publicznej oraz mieszkalne w którym prowadzona jest jakakolwiek działalność gospodarcza, bez względu na ilość ścieków odprowadzanych do ziemi lub wód.
W przypadku odprowadzania ścieków oczyszczonych do urządzeń wodnych do których, zgodnie z art. 16 pkt 65 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566), należą m.in. wyloty urządzeń kanalizacyjnych służące do wprowadzania ścieków do wód, do ziemi lub urządzeń wodnych, jak również rowy, kanały, zbiorniki wodne, stawy konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia wodnego (bez względu na ilość odprowadzanych ścieków oraz rodzaj budynku) – art. 389 pkt 6 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566).
UWAGA! Ustawodawca zmianą wprowadzoną do ustawy Prawo wodne w dniu 07.07.2022r (art. 394 ust. 1 pkt 13) zwolnił z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia wodnego te urządzenia wodne, które służą do wprowadzania do ziemi ścieków oczyszczonych w przydomowej oczyszczalni ścieków na potrzeby zwykłego korzystania z wód.
Jednak zgodnie z wyżej przywołanym przepisem na wykonanie elementu oczyszczalni przydomowej odprowadzającego ścieki oczyszczone do gruntu należy dokonać zgłoszenia wodnoprawnego – jest to procedura zdecydowanie prostsza niż uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego.
4.5.1 Przydomowa oczyszczalnia ścieków – zgłoszenie wodnoprawne – procedura postępowania
Ponieważ obszar Polski w zakresie gospodarki wodnej został podzielony na obszary podległe pod regionalne zarządy gospodarki wodnej, które nie pokrywają się z obszarem województw, zgłoszenie wodnoprawne na wykonanie urządzenia wodnego odprowadzającego ścieki oczyszczone z przydomowej oczyszczalni do gruntu należy złożyć do nadzoru wodnego właściwego ze względu na lokalizację inwestycji (odpowiedni zarząd zlewni ewentualnie regionalny zarząd gospodarki wodnej wchodzące w skład Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie).
Zgłoszenie wodnoprawne na drenaż, studnię chłonną itp. przydomowej oczyszczalni ścieków – wymagane dokumenty :
- Wypełnione zgłoszenie wodnoprawne – wzór dostępny na stronie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie
- Mapę sytuacyjno-wysokościową pobraną z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego z naniesionym schematem planowanych czynności, robót lub urządzeń wodnych i zasięgiem ich oddziaływania. Zamiast mapy sytuacyjno-wysokościowej dopuszczalne są inne mapy, np. zasadnicza czy ewidencyjna, ale musi ona być uwierzytelniona przez odpowiedni urząd służby geodezyjnej i kartograficznej.
- Odpowiednie szkice lub rysunki przedstawiające urządzenie wodne (drenaż, studnię chłonną itp.). Szkice i rysunki można wykonać samodzielnie.
- Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku – decyzję o warunkach zabudowy,
- Dowód uiszczenia opłaty za przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego
- Nasza sugestia – wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego przyjęcia zgłoszenia wodnoprawnego (dokument będzie potrzebny przy zgłoszeniu budowy – punkt 4.4.1 niniejszego poradnika). W przypadku tego zaświadczenia obowiązuje dodatkowa opłata – kilkanaście złotych.
Jeśli nadzór wodny w ciągu 30 dni od zgłoszenia wodnoprawnego nie wydał postanowienia o konieczności uzupełnienia dokumentacji lub nie wniósł sprzeciwu w tym terminie, zgłoszenie wodnoprawne można uznać za przyjęte.
UWAGA – nadzór wodny nie musi w terminie 30 dni doręczyć decyzji o sprzeciwie. Wystarczy, że nada on decyzję na poczcie albo wprowadzi ją do systemu informatycznego, za pomocą którego wyśle decyzję elektronicznie. Dlatego warto wystąpić o zaświadczenie potwierdzające przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego.
Zgłoszenie wodnoprawne staje się bezprzedmiotowe po upływie 3 lat od określonego w zgłoszeniu wodnoprawnym terminu rozpoczęcia czynności, robót lub urządzeń wodnych podlegających obowiązkowi zgłoszenia wodnoprawnego.
4.5.2 Przydomowa oczyszczalnia ścieków – procedura uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego należy złożyć do nadzoru wodnego właściwego ze względu na lokalizację inwestycji (odpowiedni zarząd zlewni ewentualnie regionalny zarząd gospodarki wodnej wchodzące w skład Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie).
Do wniosku o pozwolenie wodnoprawne należy dołączyć:
- Operat wodnoprawny, czyli dokument sporządzany w formie graficznej i opisowej zawierający szczegółowe zagadnienia związane z planowaną inwestycją. Sporządzenie operatu wodnoprawnego nie wymaga żadnych uprawnień. Trzeba jedynie posiadać odpowiednią wiedzę w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz posiadać wymagane informacje na temat danej inwestycji (m.in. schemat technologiczny wraz z określeniem składu ścieków i bilansem masowym zanieczyszczeń, maksymalna godzinowa, średnia dobowa oraz maksymalna roczna wielkość zrzutu ścieków itp.). Obecnie wymaga się dołączenia kopii operatu wodnoprawnego na nośniku elektronicznym;
- Opis prowadzenia zamierzonej działalności sporządzony w języku niezawierającym określeń specjalistycznych;
- Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku decyzję o warunkach zabudowy;
- Projekt zgłaszanego urządzania, jeżeli odpowiada on wymaganiom operatu wodnoprawnego, może on być dołączony zamiast operatu.
- Dowód uiszczenia opłaty za wydanie pozwolenia wodnoprawnego
W przypadku, gdy nie będzie zastrzeżeń do złożonych dokumentów, pozwolenie wodnoprawne powinno być wydane w ciągu miesiąca (okres ten może się wydłużyć do dwóch miesięcy o czym wnioskodawca powinien zostać poinformowany).
Pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi wydawane jest na okres nie dłuższy niż 10 lat. Natomiast pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzenia wodnego wydawane jest bez ustalenia czasu jego obowiązywania, jednak wygasa, jeżeli w terminie 3 lat od dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne stało się ostateczne, nie przystąpiono do wykonywania urządzeń, na które zostało wydane.
4.6 Zgłoszenie rozpoczęcia eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków do organu ochrony środowiska.
Zgodnie z § 2 ust 1 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz.U. 2010 nr 130 poz. 880) przydomowe oczyszczalnie ścieków o wydajności do 5m3/d odprowadzające ścieki do wód lub do ziemi z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ramach zwykłego korzystania z wód, wymagają zgłoszenia organowi ochrony środowiska (w zależności od lokalizacji będzie to urząd miasta lub urząd gminy). Zakres takiego zgłoszenia określa art. 152 ust 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627).
Zgłoszenie przydomowej oczyszczalni ścieków do organu ochrony środowiska powinno zawierać m.in.:
- Dane użytkownika i lokalizacyjne przydomowej oczyszczalni ścieków
- Wielkość i rodzaj wytwarzanych zanieczyszczeń jak również opis stosowanych metod ograniczenia ich emisji (dane do uzyskania z dokumentacji projektowej lub dokumentów przydomowej oczyszczalni ścieków)
- Czas funkcjonowania instalacji (dni tygodnia i godziny)
- Informację, czy stopień ograniczania wielkości emisji jest zgodny z obowiązującymi przepisami. Teoretycznie wszystkie certyfikowane przydomowe oczyszczalnie ścieków muszą spełniać obowiązujące wymagania w tym zakresie, natomiast przydomowa oczyszczalnia ścieków bez wymaganych prawem dokumentów, to spore ryzyko niewłaściwej skuteczności oczyszczania oraz kłopotów przy zgłaszaniu do rozpoczęcia eksploatacji.
Zgodnie z art. 152 ust 4 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627), zgłoszona do organu przydomowa oczyszczalnia ścieków może być eksploatowana w terminie 30 dni po zgłoszeniu, pod warunkiem, że dany organ ochrony środowiska nie wniósł sprzeciwu w drodze decyzji.
Przed wyborem konkretnego rozwiązania do indywidualnej gospodarki ściekowej warto zaznajomić się z ich kosztami budowy i eksploatacji, które zamieszczono w poradniku Przydomowa oczyszczalnia ścieków – koszty, jak również poznać wady i zalety poszczególnych rozwiązań, które zostały opisane w poradniku Przydomowe oczyszczalnie ścieków rodzaje.
W razie jakichkolwiek pytań jesteśmy do dyspozycji poprzez formularz kontaktowy, czat lub telefonicznie.
W celu otrzymywania informacji o publikacji nowych artykułów z działu porad, informacji o nowych produktach lub promocjach na wybrane produkty – zapraszamy do zapisywania się do naszego newslettera.
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą montażu przydomowych oczyszczalni ścieków, jak również systemów do uzdatniania wody na terenie prowadzonej przez nas działalności.
„Od 28 czerwca 2015 r mieszkalne budynki jednorodzinne nie wymagają pozwolenia na budowę, wiec przydomowe oczyszczalnie ścieków (o określonej wyżej wydajności) oraz szamba (o określonej wyżej pojemności) można budować na podstawie zgłoszenia zarówno dla budynków nowych (razem z budynkiem) oraz jako obiekty odrębnie budowane (np. do budynku już istniejącego).„
To, że domy można budować bez pozwolenia, dla zdecydowanej większości budujących jest zwykłą fikcją. Co więc jeśli robimy projekt budowlany domu? Czy powinien on zawierać projekt przydomowej oczyszczalni? Czy nie? Bo w projekcie trzeba pokazać co się ze ściekami dzieje. Jeśli mają trafić do przydomowej oczyszczalni to taki urzędnik może odczuwać potrzebę, by skrupulatnie sprawdzić, czy taka przydomowa oczyszczalnia na działce delikwenta ma prawo bytu. A żeby to sprawdzić, urzędnik będzie potrzebował projektu oczyszczalni w projekcie budowlanym domu. Więc z wymaganego teoretycznie „zgłoszenia” robi nam się pozwolenie na budowę. Czy więc starając sie o pozwolenie na budowę domu, projekt oczyszczalni musi być składnikiem projektu budowlanego domu? czy nie?
Obiekt budowlany przeznaczony na pobyt ludzi powinien mieć możliwość przyłączenia do sieci kanalizacyjnej, zastosowania zbiornika bezodpływowego lub przydomowej oczyszczalni (wynika to z §26 ust 1 i 3 rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r. z warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – wersja ujednolicona Dz.U. 2015 poz. 1422). Oczywiście miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego/decyzja o warunkach zabudowy może wprowadzać dodatkowe ograniczenia w tym zakresie i przywołany przez Pana urzędnik na pewno sprawdzi, czy oczyszczalnia na podstawie m.in. powyższych dokumentów ma prawo bytu.
Sam projekt budowlany składany w ramach wniosku o pozwolenie na budowę powinien zawierać m.in.:
– część opisową określającą m.in. projektowane zagospodarowanie działki oraz informacje i dane o charakterze i cechach przewidywanych zagrożeń dla środowiska oraz zdrowia użytkowników projektowanych obiektów i ich otoczenia
– część rysunkową określającą układ sieci i instalacji uzbrojenia terenu z przyłączami do urządzeń budowlanych służących do oczyszczania ścieków z podaniem niezbędnych profili podłużnych, spadków, przekrojów przewodów, wymiarów, odległości itp.
Powyższe wynika jednoznacznie z § 8 ust 2 i 3 rozporządzenia z 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. 2012 poz. 462).
Czyli odpowiadając na Pańskie pytanie: „Czy więc starając się o pozwolenie na budowę domu, projekt oczyszczalni musi być składnikiem projektu budowlanego domu?” – jeżeli przewiduje Pan odprowadzać ścieki do przydomowej oczyszczalni – to tak, projekt budowlany musi zawierać informacje związane z przydomową oczyszczalnią.
Jednak biorąc pod uwagę wymagania stawiane dla dokumentacji przydomowej oczyszczalni ścieków składanej w ramach zgłoszenia budowy/robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę okazuje się, że zakres dokumentów jest praktycznie identyczny jak przy opcji „razem z pozwoleniem na budowę budynku”. W tym zakresie wymagania poszczególnych urzędów nieznacznie się różnią, bo mają one znaczną swobodę w interpretacji wymaganych dokumentów, ale zazwyczaj wymagany jest szkic na kopii mapy sytuacyjnej lub ewidencyjnej z podaniem odległości wykonany przez projektanta z uprawnieniami sanitarnymi, szkice i rysunki obrazujące zamierzenie (czyli np. profil i rzut oczyszczalni), opis instalacji (w tym m.in. wydajność i stopień redukcji zanieczyszczeń), opis zakresu i sposobu prowadzenia prac, badania geotechniczne określające poziom wód gruntowych itp. W przypadku zgłoszenia urzędnik również rozpoczyna od kontroli zapisów ewentualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i możliwości budowy przydomowej oczyszczalni.
Reasumując. Biorąc pod uwagę tylko i wyłącznie przydomową oczyszczalnię ścieków – obie dokumentacje będą zbliżone.
Witam,
W MPZP znajduje się dodatkowy zapis wprowadzający minimalną wielkość działki na której może powstać przydomowa oczyszczalnia ścieków. Czy takie uściślenia są zgodne z ustawą i czy ewentualnie istnieje jakikolwiek sposób na uzyskanie zezwolenia na budowę odbiegającą od MPZP ? Dziękuję za odpowiedź.
Witam Panie Przemku.
W powszechnie obowiązujących aktach prawnych nie ma jednoznacznego przepisu określającego minimalną powierzchnię działki budowlanej. Tym bardziej nie ma przepisu określającego minimalną powierzchnię działki, na której może zostać wybudowana oczyszczalnia przydomowa. Pośrednio określają to przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wersja jednolita Dz.U. 2015 poz. 1422) poprzez wskazanie minimalnych odległości zabudowy elementów oczyszczalni (zbiorniki szczelne, elementy odprowadzające ścieki do środowiska, kominki wentylacyjne, włazy rewizyjne itp.) do innych elementów związanych z zagospodarowaniem działki ? okien budynków, studni wody, drogi itp. oraz granicy działki.
Natomiast w MPZP często występuje ograniczenie w zakresie minimalnej powierzchni działki budowlanej. Jest to jeden z elementów określania pewnych standardów zagospodarowania działek na danym terenie.
Jednak określenie minimalnej powierzchni działki, na której można wybudować przydomową oczyszczalnię, jest niezrozumiałe i ciężko znaleźć jakieś sensowne uzasadnienie dla tego typu decyzji, ponieważ występują na rynku systemy, które przy gruntach chłonnych mogą zająć powierzchnię zaledwie ok. 12 m2, czyli powierzchnię mniejszą od każdego garażu. Ponadto występują przepisy powszechnie obowiązujące, które regulują wymagania lokalizacyjne (przywołane wcześniej rozporządzenie) oraz wymagania eksploatacyjne i w mojej opinii nie ma potrzeby dodatkowego ich ograniczania na szczeblu prawa miejscowego.
Co można spróbować z tym zrobić? Można złożyć do rady gminy skargę na MPZP wraz z wnioskiem o usunięcie naruszenia Pańskiego interesu prawnego. Wybory samorządowe za nami, więc może nowa rada gminy spojrzy na sprawę odmiennie. Jeżeli odpowiedź będzie negatywna, pozostaje zaskarżenie MPZP do WSA.
Dzięki za odpowiedź.
To jeszcze jeden temat – przydomowe oczyszczalnie na terenie aglomeracji.
Prawo lokalne to nie tylko MPZP. W moim przypadku okazało się, że poza prawem wodnym, które po spełnieniu różnych warunków, pozwala na odprowadzanie ścieków na terenie aglomeracji, jest jeszcze jedno rozporządzenie, które na to nie pozwala.
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie wydał dla dorzecza górnej Wisły rozporządzenie nr 4/2014, które całkowicie zakazuje odprowadzanie ścieków z przydomowych oczyszczalni do gleby na terenie aglomeracji.
Na szczęście zapis jest sformułowany w taki sposób, że jeśli mamy działkę, której kawałek leży poza terenem aglomeracji, to wystarczy tam zlokalizować wprowadzenie ścieku do ziemi. Czyli nie jest ważne gdzie stoi dom i oczyszczalnia – jak to ma miejsce w prawie wodnym, tylko to w którym miejscu ściek trafia do gleby.
Oczywiście trzeba wtedy spełnić prawo wodne, ale to jest na szczęście niezbyt trudne.
Podsumowując, oprócz MPZP i prawa wodnego, warto sprawdzić, czy czasem nie ma jeszcze jakiegoś aktu prawnego, które reguluje te kwestie.
Pozdrawiam
Zgodnie z obowiązującymi przepisami przy opracowywaniu MPZP trzeba go zaopiniować oraz uzgodnić z całym szeregiem instytucji. Reguluje to art. 17 pkt 6 lit a) i b) ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717). Uzgodnienie MPZP z dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej jest również wymienione w powyższym artykule. Nie wyobrażam sobie sytuacji, że inwestor lub projektant działający na zlecenie inwestora, musi dokonywać sprawdzenia wszelkich aktów normatywnych różnych instytucji szczebla lokalnego dla danej lokalizacji. Właśnie między innymi dlatego tworzy się MPZP.
W przypadku MPZP, o którym Pan pisze, któraś ze stron najwyraźniej nie dopełniła swojego obowiązku, ponieważ powinien on uwzględniać informacje z tematycznego rozporządzenia dyrektora RZGW.
Oczyszczalnia będzie na działce rolnej. Jaka ma być odległość od pola uprawnego?
Obowiązujące przepisy nie narzucają odległości elementów przydomowej oczyszczalni ścieków od pola uprawnego. Z praktycznego punktu widzenia od potencjalnej trasy jazdy sprzętu rolniczego należy zachować minimum 2 m do zbiornika oraz elementu odprowadzającego oczyszczone ścieki do gruntu. Uniknie się w ten sposób oddziaływania drgań mechanicznych gruntu i ryzyka uszkodzenia w ich wyniku zbiornika oczyszczalni (odkształcenie) oraz systemu odprowadzającego oczyszczone ścieki (niepotrzebne zagęszczanie warstw).
Witam,
Czy istnieje konieczność badania wody lub innych płynów z oczyszczalni biologicznej i posiadania potwierdzenia wykonania takich badań, testów?
Witam Panie Jacku.
Aktualnie obowiązującym aktem prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2014 poz. 1800).
Zgodnie z §5 ust 1 powyższego aktu prawnego pobieranie próbek ścieków dotyczy wszystkich oczyszczalni w tym przydomowych (zarówno biologicznych, jak i tzw. drenażowych).
Wyniki badań będą potrzebne w przypadku kontroli przeprowadzonej np. przez wydział ochrony środowiska urzędu gminy.
Witam
Składałem wniosek o wydanie warunków zabudowy dla budowy domu jednorodzinnego z przydomową oczyszczalnią ścieków. W odpowiedzi dostałem informację że nie ma zgody na budowę oczyszczalni z powodu bliskiej odległości od miejscowego kanału (rzeczki). Jakie są obostrzenia dotyczące takiej odległości ? Działka graniczy jednym bokiem z tym kanałem. W urzędzie dostaje tylko informację że jest za blisko kanał i tyle.
Pozdrawiam
Witam Panie Łukaszu.
Urząd powinien określić dokładną podstawę prawną braku zgody na taki system zagospodarowania ścieków. Proponuję wystąpić o takie uzupełnienie.
Brak zgody mógł wynikać z zakazów określonych w art. 75 ustawy Prawo wodne, które dotyczą lokalizacji oczyszczalni (ścisłej elementu odprowadzającego ścieki do środowiska):
– w odległości mniejszej niż 1 km od granic kąpielisk, miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli oraz plaż publicznych;
– w strefie ochronnej ujęć wody;
– w strefach ochrony przyrody ustanowionych na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Na podstawie tego aktu prawnego sejmik województwa może wprowadzić uchwałę wyznaczającą obszar chronionego krajobrazu. Na takim obszarze może zostać wprowadzony zakaz budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych naturalnych zbiorników wodnych.
Zakładam, że inwestycja nie dotyczy terenów szczególnego zagrożenia powodzią, ponieważ budowa jakiegokolwiek obiektu budowlanego (również budynku) wymaga uzyskania zgody w postaci pozwolenia wodnoprawnego z PGW Wody Polskie (art. 390 ust 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne).
Witam, jak wygląda budowa przydomowej oczyszczalni ścieków w terenach szczególnego zagrożenia powodzią?
Witam.
Art. 77. ust 1 pkt 3 lit a) ustawy Prawo wodne zakazuje gromadzenia ścieków na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Każda oczyszczalnia przydomowa posiada zbiornik w którym, jakby nie patrzeć, ścieki są gromadzone.
Dzień dobry,
W MPZP obejmującym moją działkę zapisano:
„.. na całym obszarze planu zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków z systemem doczyszczającym opartym na rozsączaniu ścieków w gruncie,
do czasu wybudowania kanalizacji sanitarnej dopuszcza się budowę zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków z zastosowaniem technologii zapewniającej kompletne oczyszczenie ścieków przed ich kontaktem z gruntem lub wodami powierzchniowymi…”
Czy istnieją oczyszczalnie które spełnią ten wymóg?
Witam Panie Andrzeju.
Urząd będzie weryfikował spełnienie tego warunku zapewne na podstawie dostarczonej deklaracji właściwości użytkowych oczyszczalni (dalej DWU).
Oczyszczalnie określone jako „oczyszczalnie ścieków z systemem doczyszczającym opartym na rozsączaniu ścieków w gruncie” to zapewne typowe tzw. oczyszczalnie drenażowe, czyli osadnik gnilny + najczęściej układ perforowanych rur w formie tzw. rozsączającego drenażu rurowego. Właśnie w warstwach rurowego drenażu rozsączającego zachodzi doczyszczanie ścieków podczyszczonych w osadniku gnilnym. Oczyszczalnie oparte na osadnikach gnilnych podlegają pod normę PN-EN 12566-1:2004/A1:2006 i na zgodność z tą normą posiadają DWU.
Aby spełnić postawiony wymóg wybudowania „przydomowych oczyszczalni ścieków z zastosowaniem technologii zapewniającej kompletne oczyszczenie ścieków przed ich kontaktem z gruntem lub wodami powierzchniowymi„, można zastosować za osadnikiem gnilnym tzw. „prefabrykowane urządzenia do oczyszczania odpływu z osadników gnilnych” spełniające normę PN-EN 12566-6:2013-06 i dostarczyć do urzędu dwie DWU (jedną dla osadnika na zgodność z PN-EN 12566-1:2004/A1:2006, drugą DWU dla urządzenia spełniającego normę PN-EN 12566-6:2013-06). Przykładem tego drugiego urządzenia jest np. bioreaktor Ecorock firmy Biorock. Oczywiście na końcu musi być jakiś system odprowadzający ścieki oczyszczone do środowiska.
Innym rozwiązaniem jest dostarczenie w ramach zgłoszenia budowy oczyszczalni DWU tzw. oczyszczalni biologicznej, czyli spełniającej normę PN-EN 12566-3+A2:2013-10. DWU oczyszczalni na zgodność z tą normą posiada wszelkie informacje potwierdzające spełnienie obowiązujących przepisów w zakresie oczyszczania ścieków. Przykładem tego typu oczyszczalni jest oczyszczalnia ZBS w technologii SBR, oczyszczalnia hybrydowa bez osadnika wstępnego FEL lub oczyszczalnia bezprądowa Monoblock ze złożem biologicznym. W tym przypadku również musi być element wprowadzający oczyszczone ścieki do środowiska.
PS. Wygląda na to, że w gminie ewidentnie próbują zablokować oczyszczalnie drenażowe. Takie działanie z pewnością posiada kierunek proekologiczny, bo faktem jest, że oczyszczalnie drenażowe posiadają bardzo niską skuteczność oczyszczania. Należy jednak dodać, że samodzielne osadniki gnilne spełniają obowiązujące przepisy w przypadku odprowadzania ścieków poza aglomeracją do gruntu stanowiącego własność wprowadzającego. Wynika to z faktu przestarzałych przepisów obowiązującej ciągle dyrektywy unijnej (z 1991 roku !!!), której zapisy są nieadekwatne do obecnego postępu technologicznego w zakresie oczyszczania ścieków. Czyli na terenach poza aglomeracją samodzielne osadniki gnilne teoretycznie spełniają postawiony w MPZG wymóg „kompletnego oczyszczenia ścieków przed ich kontaktem z gruntem„. Jednak nie wynika to jednoznacznie z DWU na zgodność z PN-EN 12566-1:2004/A1:2006. Więc spełnienie postawionego wymogu pozostanie tylko w teorii, ponieważ na etapie weryfikacji zgłoszenia budowy przez starostwo powiatowe oraz zgłoszenia rozpoczęcia eksploatacji oczyszczalni przez urząd gminy zabraknie dokumentu potwierdzającego spełnienie tego wymogu.
Reasumując rozwiązanie problemu to osadnik gnilny z DWU na zgodność z PN-EN 12566-1:2004/A1:2006 + urządzenie z DWU na zgodność z PN-EN 12566-6:2013-06 lub oczyszczalnia biologiczna z DWU na zgodność z PN-EN 12566-3+A2:2013-10. W obu przypadkach ścieki oczyszczone należy odprowadzić do środowiska – w przypadku odprowadzenia do gruntu, będzie to np. drenaż rozsączający, poletko rozsączające lub studni chłonna.
Witam, rozumem że do małej rzeczki, strumyku oczyszczonych ścieków nie mogę wypuszczać ? Czy może mogę się starać o pozwolenie wodnoprawne na to?
Witam. Przy założeniu, że ilość ścieków nie przekroczy 5m3/d, należy uzyskać pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzenia wodnego w formie wylotu kanalizacyjnego.
Witam, po dzisiejszej rozmowie w wydz. ochrony środowiska urzędnik sprawdził i potwierdził, że moja działka leży po za obszarem aglomeracji. Tym samym wg. przepisów wiem, że oczyszczalnia powinna spełniać wymagania co do ChZT, BZT i Zawiesiny. Urzędnik jednak uprzedził mnie, że mimo, iż działka jest po za obszarem aglomeracji to oni i tak będą wymagali najwyższych, możliwych parametrów oraz próbek wody pościekowej i odradził mi montaż takiej oczyszczalni, ponieważ nie przejdzie ona zgłoszenia eksploatacji. Dodam, że miasto, w którym leży nasza działka na chwilę obecną ma ok. 130 tys mieszkańców.
Drugą rzeczą jest ewentualna zmiana przepisów w przyszłości – tutaj drugi urzędnik dodał, że planowane jest poszerzenie granic aglomeracji i jeżeli nawet przyjmą zgłoszenie eksploatacji (gdzie na tą chwilę działka jest po za aglomeracją) to w przyszłości będę musiał dostosować oczyszczalnię pod dane wymogi. Moje pytanie brzmi, czy w obu przypadkach mają oni rację, czy jednak nie?
pozdrawiam, Dawid
Witam Panie Dawidzie.
Tylko częściowo urzędnicy mają rację.
Jeżeli oczyszczalnia leżąca poza terenem aglomeracji odprowadza ścieki oczyszczone do gruntu na teren właściciela i są to ścieki pochodzące z gospodarstwa domowego lub rolnego, to wymagania są wyłącznie w zakresie wykazania redukcji BZT5 o 20% oraz zawiesiny o 50% (CHZT nie trzeba wykazywać). Jest to jednoznacznie określone w par 13 ust 5 pkt 2 – Dz.U. 2014 poz 1800.
Urzędnicy nie mogą od Pana wymagać większych wymagań, niż to wynika z przepisów. Nie będą mieli na takie działanie podstawy prawnej.
Natomiast mają rację, że w przypadku włączenia działki w aglomerację, trzeba będzie spełniać wymagania tego samego rozporządzenia co wyżej tyle, że już oczyszczalnia będzie podlegała pod załącznik nr 3, gdzie wymagania dla aglomeracji >100 000 są bardzo wysokie i zawierają 5 wskaźników (BZT5, CHZT, zawiesinę ogólną, azot ogólny i fosfor ogólny).
Można wykonać teraz oczyszczalnię biologiczną, a później doposażyć ją w dozownik koagulantu, dzięki któremu oczyszczalnia uzyska wymagane parametry (koagulant do przydomowej oczyszczalni to jest koszt 200-300 zł rocznie).
Witam, jakie odległości zachować od drenażu oczyszczalni do 5m3 od studni kopanej przeznaczonej na cele gospodarcze, obiekty są podłączone do sieci wodociągowej, przy założeniu że nie ma żadnych przepisów szczególnych związanych z ochroną itp. Dziękuję
Dzień dobry Panie Michale.
Przyjmując, że tematyczna studnia jest zwolniona z przepisów dotyczących ochrony ujęć i źródeł wodnych, obowiązuje odległość 30 m do najbliższego przewodu rozsączającego. Przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nie definiują „studni na cele gospodarcze”, a jedynie wyodrębniają „studnię dostarczającą wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi” (tu zastrzeżenie – spotkaliśmy się z interpretacją inspektorów nadzoru budowlanego, że studnia wykorzystywana do pojenia zwierząt gospodarczych również podlega pod ten przepis).
Jedynym rozwiązaniem, aby zalegalizować mniejszą odległość do tej studni, jest dodatkowe oświadczenie wszystkich właścicieli działki, na której zlokalizowana jest tematyczna studnia, iż nie będzie ona wykorzystywana do spożycia. Z reguły takie oświadczenie rozwiązuje problem, tym bardziej że budynek jest zasilany z wodociągu.
Witam. Bardzo ciekawe informacje, dziękuję. Mam pytanie dotyczące przydomowej oczyszczalni z drenażem rozsączającym ścieki do gruntu na działce znajdującej się poza aglomeracją. Jaki jest sposób sprawdzenia redukcji zanieczyszczeń ścieków ? Jak to technicznie wygląda? Gdzie są pobierane ścieki, jak często i komu właściciel winien takie badania zlecić? W jednym z postów jest informacja, że pobieranie próbek ścieków dotyczy wszystkich oczyszczalni, w tym przydomowych (zarówno biologicznych, jak i tzw. drenażowych), zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2014 poz. 1800). Z góry dziękuję za odpowiedź!
Witam Pani Liliano.
Obowiązujące przepisy wymagają pobierania próbek ścieków ze wszystkich typów oczyszczalni.
Badanie ścieków może przeprowadzić laboratorium posiadające akredytację w zakresie badań wymaganych parametrów ścieków (dla przypomnienia, w przypadku wykazywania redukcji będą to BZT5 oraz zawiesina ogólna). Takie badania przeprowadzają laboratoria lokalnych przedsiębiorstw wodociągowych lub laboratoria prywatne. Warto również zlecić pobór próbek przez laboratorium, ponieważ w innym przypadku w protokole z badania zostanie umieszczona adnotacja ?próbka dostarczona przez zleceniodawcę?, co zostanie podważone przed organ dokonujący kontroli.
Niestety autorzy obowiązujących przepisów nie do końca przemyśleli zagadnienie poboru ścieków dopływających do przydomowych oczyszczalni. Jest to technicznie bardzo trudne oraz ekonomicznie nieuzasadnione. Dlaczego? Ponieważ zgodnie z przepisami próbki muszą być ?średniodobowe? z okresu kiedy ścieki przepływają, czyli na jednym poborze nie może się skończyć. Duże oczyszczalnie ścieków mają automatyczne stacje poboru próbek, które ten problem rozwiązują. Jednak koszt takiej stacji oraz konieczność jej montażu w instalacji (co generuje problemy techniczne) praktycznie to rozwiązanie dyskwalifikuje w przypadku oczyszczalni przydomowych.
Ścieki dopływające nie mogą zostać pobrane bezpośrednio ze ścieków zmagazynowanych w komorze osadnika, ponieważ nie są to ścieki surowe, a już w jakiś sposób podczyszczone.
Pewnym rozwiązaniem jest zbadanie wyłącznie ścieków oczyszczonych (dochodzi parametr ChZT) i wykazanie spełnienia przepisów nie poprzez wykazanie redukcji, a poprzez wykazanie odpływu zanieczyszczeń z oczyszczalni o niższych wartościach parametrów niż określone w przepisach. Ten sposób jest jednak możliwy tylko w przypadku oczyszczalni biologicznych, które spełniają wymagania w tym zakresie, czego nie można napisać o oczyszczalniach drenażowych. Dodatkowo w przypadku oczyszczalni biologicznych pracujących w systemach porcjowego dozowania ścieków (np. ZBS lub Monoblock), łatwo wykazać ?reprezentatywność wyników dla ilości odprowadzanych ścieków?, o której mowa w przepisach, co umożliwia praktycznie pobranie próbki ścieku oczyszczonego tylko jeden raz.
Reasumując, wykazanie spełnienia obowiązujących przepisów przez oczyszczalnie drenażowe jest o wiele trudniejsze niż w przypadku oczyszczalni biologicznych i niestety może się wiązać z większymi kosztami w tym zakresie.
Dzień dobry,
Mam rozterkę i chciałbym uzyskać odpowiedź osoby z branży, która rozwieje wszelkie wątpliwości.
W WZ wydanych we wrześniu 2019 UG w pkt.5 określa:
„Odprowadzenie ścieków- do czasu realizacji gminnej sieci kanalizacyjnej dopuszcza się budowę szamba szczelnego…lub biologicznej oczyszczalni ścieków, pod warunkiem, iż ustalony na etapie opracowania dokumentacji technicznej obszar oddziaływania inwestycji zamknie się w granicach nieruchomości, będącej w dyspozycji inwestora”
Zbudowałem i poniosłem duże koszty na oczyszczalnie ścieków, zgodną z WZ- posiadam FV, deklaracje i atesty oczyszczalni…w dniu dzisiejszym, otrzymałem Decyzje o budowie sieci gminnej kanalizacji.
Czy mam prawo pozostać przy swojej oczyszczalni? Rozumiem, że jedyną drogą porozumienia będzie sprawa sądowa?
Bardzo uprzejmie proszę o pomoc,
Pozdrawiam
Witam Panie Pawle.
Zgodnie z art 5 ust 1 pkt 2 obowiązującej Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622) podłączenie do kanalizacji NIE jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą odrębne przepisy.
Jeżeli:
– oczyszczalnia została wybudowana po przeprowadzonej procedurze zgłoszenia budowy oczyszczalni bez sprzeciwu urzędu lub uzyskano pozwolenie na użytkowanie budynku, gdzie była zaprojektowana oczyszczalnia ? zagadnienie opisane w pkt 4.4 niniejszego poradnika,
– dokonano zgłoszenia rozpoczęcia eksploatacji oczyszczalni do organu ochrony środowiska bez sprzeciwu urzędu – zagadnienie opisane w pkt 4.6 niniejszego poradnika
– oczyszczalnia posiada deklarację właściwości użytkowych na zgodność z odpowiednią normą – zagadnienie opisane w pkt 4.3 niniejszego poradnika,
– oczyszczalnia spełnia wymagania w zakresie redukcji zanieczyszczeń (wymagane wyniki badań z laboratorium akredytowanego) – zagadnienie opisane w pkt 3.1 niniejszego poradnika,
ma Pan ustawowe prawo do korzystania z oczyszczalni bez konieczności podłączania się do kanalizacji.
Dzień dobry,
w tym roku weszły nowe przepisy. Jesteśmy na etapie zbierania dokumentów do pozwolenia na budowę i zastanawiamy się nad oczyszczalnią. Pani w Gminie powiedziała nam, że po wprowadzeniu tych przepisów będzie spory problem z oczyszczalniami, bo każdy ma obowiązek robić próbki badawcze minimum raz na kwartał i jest to spory koszt, co przyczynia się do tego, że ludzie odchodzą od rozwiązania oczyszczalni i decydują się na szambo szczelne.
Czy mogliby Państwa podać konkretne punkty normatyw, które to warunkują? Czy faktycznie trzeba wykonywać te wszystkie pomiary? Czy dotyczy to tylko oczyszczalni?
Bardzo proszę o podpowiedź,
pozdrawiam, Aleksandra
Witam Pani Aleksandro.
Koszt zrobienia badań dla oczyszczalni przydomowej wynosi jednorazowo około 200-400 zł w zależności od rejonu kraju. W pierwszym roku daje nam to 800-1600 zł. Przyjmując, że wyniki będą zgodne z przepisami, od drugiego roku badanie robi się co 6 m-cy, czyli rocznie wyjdzie 400-800 zł (ilość badań wynika z Dz.U. 2019 poz. 1311 – paragraf 5 ust 2 pkt 1).
Koszt wywozu ścieków ze zbiornika bezodpływowego, czyli z tzw. szamba, rocznie wynosi ok. 3000 zł dla 4 osób, 4000 zł dla 6 osób (przy założeniu, że szambo jest szczelne i nie napełnia się wodą pochodząca z opadów lub po roztopach, co znacznie zwiększa koszty wywozu). Pomijając uciążliwe czynniki związane z szambem (konieczność pamiętania o wywozie, hałas wozu asenizacyjnego, intensywnie rozprzestrzeniające się po okolicy gazy złowonne podczas opróżniania) ewidentnie widać, że koszty eksploatacyjne są nieporównywalnie niższe przy przydomowej oczyszczalni. Wygoda podczas eksploatacji oczyszczalni jest wartością dodaną.
Dlaczego urzędnicy promują szamba, które w szczególności w wersji betonowej nie są ekologicznym rozwiązaniem? Jak zwykle chodzi o pieniądze. Zgodnie z art 5 ust 1 pkt 2 obowiązującej Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622) budynki podłączone do przydomowej oczyszczalni nie mają obowiązku podłączenia do wybudowanej kanalizacji (jeżeli kiedyś powstanie). Budynki podłączone do zbiornika bezodpływowego taki obowiązek już mają. Czyli jeżeli budynek ma szambo, urzędnik jest pewny, że zostanie uiszczona opłata za podłączenie do przyszłej kanalizacji (częściowy zwrot kosztów jej budowy) oraz będzie stały przychód za każdy m3 odprowadzonych do kanalizacji ścieków (opłata na podstawie wodomierza lub ryczałt). Ponadto do czasu budowy kanalizacji, zbiornik musi być opróżniany i często jest to realizowane przez lokalne przedsiębiorstwa wodociągowe należące do gminy/miasta (czyli kolejne źródło przychodu). Przy przydomowej oczyszczalni ścieków – nikt nie hałasuje wozem asenizacyjnym oraz nikt nie przysyła rachunków za ścieki. Natomiast argument, że miejskie oczyszczalnie działają lepiej niż przydomowe, niestety nie zawsze jest prawdą. Z całą pewnością można tak powiedzieć o oczyszczalniach mających stałą obsługę techniczną, czyli dużych obiektach w większych miastach. Z miejskimi oczyszczalniami bez stałej obsługi, zwłaszcza z tymi mającymi już swoje lata, bardzo często bywa różnie.
Witam
Złożyłem zgłoszenie na przydomową oczyszczalnie ścieków z drenażem rozsączającym, a w odpowiedzi ze starostwa dostałem informację że muszę dostarczyć:
-należy załączyć do zgłoszenia lub odpis poświadczonym przez organ wydający lub przez notariusza ostatecznego pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia wodnego zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. -Prawo budowlane Dz.U. z 2019. poz. 1186) w związku z art. 389 pkt 6 ustawy z dnia 20 lipca 2017r. -prawowodne Dz.U. z 2018r. poz. 2268 ze zm.
Dodam że oczyszczalnia jest do 5m3 .
Witam Panie Marku.
Nowa definicja ?urządzenia wodnego? w ustawie Prawo wodne obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Zgodnie z tą definicją wszelkiego rodzaju sposoby odprowadzania ścieków oczyszczonych do ziemi (drenaż rozsączający, studnia chłonna, poletko rozsączające itd.) również stanowią urządzenie wodne. Natomiast zgodnie z przywołanym przez starostwo powiatowe art. 389 pkt 6 obowiązującego Prawa wodnego na wykonanie urządzenia wodnego należy uzyskać pozwolenie wodnoprawne.
Szerzej o pozwoleniu wodnoprawnym piszemy w pkt 4.5 niniejszego poradnika.
A co w przypadku gdy przydomowa oczyszczalnia została wybudowana w ramach pozwolenia na budowe przy budowie domu domu jednorodzinnego ale obecnie funkcjonuje agroturystyka i jej przepustowosc nie ogarnia gosci, przez co odprowadzane ścieki do rowu śmierdza i sa po prostu czarne.
Witam Pani Wioleto.
Zgodnie z art. 34 pkt. 13, a w opisywanym przez Panią przypadku również art. 34 pkt. 16 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. ? Prawo wodne (Dz.U. 2017 poz. 1566) przy prowadzeniu działalności gospodarczej występuje szczególne korzystanie z wód. W momencie zarejestrowania działalności gospodarczej w budynku przestało obowiązywać zwykłe korzystanie z wód w celu zaspokojenia potrzeb własnego gospodarstwa domowego.
Na szczególne korzystanie z wód zgodnie z art. 389 pkt 2 powyższej ustawy wymagane jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. Za brak pozwolenia wodnoprawnego, zgodnie z art. 476 ust 1 tematycznej ustawy Prawo wodne, grozi kara aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.
Odrębną kwestią jest fakt, że w opisywanym przez Panią przypadku oczyszczalnia przewidziana do obsługi budynku mieszkalnego nie jest w stanie oczyścić ścieków wytwarzanych z agroturystyki. Dzieje się tak ze względu na większą ilość ścieków oraz ładunek zanieczyszczeń, niż przewidziano pierwotnie przy doborze oczyszczalni dla budynku mieszkalnego. W takim przypadku układ trzeba po prostu przystosować do nowych warunków, ale jest to już kwestia indywidualna wymagająca analizy istniejącego systemu.
Witam,
Posiadam przydomową oczyszczalnie ścieków typu drenażowego zamontowaną w 2003 roku. Urząd gminy zażądał ode mnie certyfikatu potwierdzającego spełnienie norm jakości odprowadzanych ścieków (aprobata Instytutu Ochrony Środowiska lub Deklaracja zgodności). Oczyszczalnia zamontowana jest na terenie zaliczanym do grupy 15 000-99 999 RLM. Czy fakt, że przepisy określające powyższe normy weszły w życie po tym jak zamontowałem ma znaczenie? Czy normy redukcji zanieczyszczeń dotyczą również oczyszczalni wybudowanych przed datą wejścia w życie przepisów dotyczących badania próbek? Nie posiadam dokumentów których żąda urząd, producent również. Oznacza to że muszę ponieść kilkutysięczny koszt podłączenia budynku do kanalizacji, lub wymienić oczyszczalnię?
Witam Panie Marcinie.
Dokumenty o które wystąpił urząd, stosowane są przy wprowadzaniu wyrobów budowlanych do obrotu i wynikają z rozporządzenia wprowadzonego Ustawą o wyrobach budowlanych. Natomiast wymóg badania ścieków oczyszczonych wynika z rozporządzenia wprowadzonego ustawą Prawo wodne. Są to dwa niezależne rozporządzenia i w zasadzie dotyczą całkowicie innych zagadnień.
Ponadto aprobaty techniczne nie określały parametrów oczyszczalni w zakresie oczyszczania, natomiast zawierały zapis, że ścieki oczyszczone muszą spełniać obowiązujące przepisy w zakresie ich redukcji.
Dlatego niezrozumiałe jest dla mnie podejście urzędu w zakresie wymaganych dokumentów, ponieważ powinien on po prostu wystąpić o dostarczenie wyników badań oczyszczonych ścieków w posiadanej przez Pana oczyszczalni.
Jedna podpowiedź ? w przypadku zlecania badań proszę zlecić badanie wraz z pobraniem przez laboratorium. W przypadku dostarczenia próbki ścieków do laboratorium przez Pana, na wyniku badania będzie umieszczony zapis ?próbka dostarczona przez Klienta?. Taki zapis często jest podważany przez urząd, co oznacza czystą stratę pieniędzy za badanie i konieczność ponownego przebadania.
Niestety nie ma technicznej możliwości zbadania oczyszczonych ścieków pod drenażem rozsączającym. Nikt jeszcze nie wymyślił jak tego dokonać w sposób wiarygodny i niepodważalny. Dlatego w przypadku oczyszczalni drenażowych pozostaje jedynie zbadanie ścieku za osadnikiem, ale przed drenażem. Jednak wyniki badań ścieku podczyszczonego w osadniku w mojej opinii nie mają szans spełnić wymagań rozporządzenia dla aglomeracji 15 000-99 999 RLM. Jest to technologicznie niemożliwe.
W zakresie pytania, czy wymagania prawne dotyczą oczyszczalni zamontowanych wcześniej niż wejście w życie przepisów. Tak, dotyczą one również oczyszczalni wcześniej wybudowanych. Gdyby było inaczej, miejskie oczyszczalnie odprowadzałyby ścieki ze skutecznością wymaganą w czasie ich budowania, a tak nie jest i są cyklicznie modernizowane.
Bardzo dziękuję za obszerny, konkretny, czytelny i wartościowy artykuł 🙂
Dziękujemy Pani Lucyno za słowa uznania. Staramy się dla Was.
W odpowiedzi do P. Marcina użyto stwierdzenia:
„Dlatego niezrozumiałe jest dla mnie podejście urzędu w zakresie wymaganych dokumentów, ponieważ powinien on po prostu wystąpić o dostarczenie wyników badań oczyszczonych ścieków w posiadanej przez Pana oczyszczalni.”
Proszę o wyjaśnienie ponieważ w pkt. 4.3 – dokumenty wyrobu stwierdzono, że „przydomowe oczyszczalnie ścieków … podlegają pod zharmonizowaną normę PN EN 12566-3 lub PN EN 12566-1 … producent ma obowiązek wydać wraz z wyrobem budowlanym deklaracje właściwości użytkowych” – w tych warunkach przedstawienie dokumentu nie stanowi problemu. Jak rozumiem oczyszczalnia ta jest w obrębie aglomeracji i w tych warunkach udokumentowanie spełnienia norm oczyszczania ścieków jest wymagane zarówno na etapie technologicznych wymogów oczyszczania jak i jej eksploatacji.
Czy faktycznie żądanie przez urząd powyższych dokumentów jest nieprawidłowe?
Witam Panie Wojtku.
Deklaracja właściwości użytkowych dla oczyszczalni przydomowych potwierdza spełnienie obowiązujących wymagań określonych przez unijne normy zharmonizowane. W tych wymaganiach jest m.in. wymóg podania skuteczności oczyszczania. Jednak to poszczególne państwa członkowskie UE określają wymagania jakie musza zostać spełnione przy wprowadzaniu ścieków do środowiska w na danym terytorium. Badanie skuteczności oczyszczania przez przydomowe oczyszczalnie przeprowadza się w określonych przez normy warunkach, jednak te warunki nie odzwierciedlają konkretnego gospodarstwa domowego. Jest to niemożliwe ze względu na odmienne nawyki użytkowników (np. zużycie wody, co wpływa na stężenie zanieczyszczeń). Dlatego jeżeli oczyszczalnia ma wykazane w deklaracji np. 70% redukcji zanieczyszczeń organicznych nie oznacza to, że w każdym przypadku będzie to 70%. Analogicznie jak w samochodach ciężko uzyskać deklarowaną przez producenta średnią wartość spalania paliwa. Ponadto wymagania badań np. oczyszczalni biologicznych mają szerokie ?widełki? wartości zanieczyszczeń dopływających do oczyszczalni, co z oczywistych względów wpływa na wynik końcowy (jest to temat dość obszerny, wybiegający poza ramy niniejszego wpisu). Dlatego najbardziej wiarygodnym dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań w zakresie skuteczności oczyszczania są po prostu wyniki badań ścieków oczyszczonych.
Witam serdecznie,
gratuluję, jak dla mnie świetnego artykułu dot. przydomowych oczyszczalni ścieków ponieważ jest mało literatury poruszajacej ten temat. Czy jest jakaś max, min głębokość ułożenia drenażu rozsączającego tak by oczyszczalnia prawidlowo pracowała i jak powinna wyglądać prawidłowo wykonana wentylacja?? Czy oprócz leksykonu POS, jest literatura godna przez Pana polecenia nt. POS?
Pozdrawiam
Witam Panie Tomku.
Dziękujemy za słowa uznania – staramy sie.
Co do Pańskich pytań:
– głębokość ułożenia drenażu zależy od poziomu ewentualnie występujących wód gruntowych (przepisy mówią o najwyższym występującym poziomie). Od tego poziomu wód gruntowych do elementu odprowadzającego ścieki oczyszczone do gruntu musi być zachowana minimalna odległość 150 cm (sposób mierzenia tej odległości przedstawiają rys 2 i rys 3 powyższego poradnika). Dlatego w przypadku występowania wód gruntowych na głębokości mniejszej niż 2 m może wystąpić konieczność wykonania systemu odprowadzającego ścieki do gruntu w nasypie i budowa przydomowej przepompowni ścieków oczyszczonych lub przydomowej oczyszczalni ścieków ze zintegrowaną pompą na odpływie. Zbyt płytko nie warto zakopywać drenażu ze względu na ryzyko przemarzania gruntu, co może utrudnić lub nawet całkowicie zablokować odprowadzanie ścieków do gruntu w okresie dużych mrozów. Jednak zbyt głębokie umiejscowienie drenażu (przy założeniu, że zachowana jest odległość od wód gruntowych) jest po prostu nieuzasadnione ekonomicznie. Zazwyczaj stosowane są głębokości posadowienia rury drenarskiej od 50 do 100 cm, co jest optymalne pod względem ekonomicznym, ryzyka przemarzania oraz BHP.
– układ wentylacji powinien wykorzystywać tzw. wentylację wysoką (pion kanalizacyjny wyprowadzony ponad dach lub w przypadku jego braku poprowadzona rura DN110 po elewacji budynku łącząca się z przyłączem kanalizacyjnym) oraz tzw. wentylację niską, czyli kominki wentylacyjne wyprowadzone minimum 50 cm ponad teren z każdej nitki drenarskiej.
– „Leksykon przydomowych oczyszczalni ścieków” profesora Heidricha jest zdecydowanie najbardziej godną polecenia pozycją opisującą w sposób wyczerpujący zagadnienia związane z przydomowymi oczyszczalniami.
super pomocny artykuł.
a co w przypadku gdy kupimy sobie oczyszczalnie i zamontujemy ją zgodnie z regułami i sztuką_ale nie będziemy zawracać sobie głowy z biurokracją i pozwoleniami, zgłoszeniami. Czy coś nam grozi za taką 'samowolę’ ?
Witam Panie Tadeuszu.
No grozi i to nie mało.
1. Za ?samowolę budowlaną? zgodnie z obowiązującą ustawą Prawo budowlane grozi nakaz rozbiórki oraz dodatkowo kara grzywny (do 5000 zł), ograniczenia wolności lub nawet pozbawienia wolności do 2 lat
2. Za brak zgłoszenia rozpoczęcia eksploatacji oczyszczalni ścieków do organu ochrony środowiska zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska ? kolejna kara grzywny do 5000 zł
3. Dodatkowo za ewentualne przekroczenia wskaźników ścieków odprowadzanych do środowiska naliczana jest kara na podstawie obwieszczenia Ministra Środowiska, zależna głównie od ilości i wielkości przekroczeń poszczególnych wskaźników (wysokość tej kary jest wyliczana).
witam.
No dobrze, jestem świadomy że rozmaite kary są wyszczególnione w ustawach ale czy to nie są „martwe” przepisy?
Skoro indywidualna oczyszczalnia o przepustowości do bodajże 7.5 m3 nie wymaga pozwolenia na budowę, tylko na zgłoszenie – to jakoś trudno mi sobie wyobrazić że każe mi ktoś rozbierać prawidłowo zbudowana oczyszczalnie.
Dzwoniłem do powiatu i usłyszałem że oni nie potrzebują analizy ścieków..
To komu trzeba przedstawić te badania o których Pan napisał z Dz.U. 2019 poz. 1311 ? paragraf 5 ust 2 pkt 1
Czy należy je robić bez względu na przepustowość oczyszczalni?
Kiedyś nie trzeba było pozwoleń wodno-prawnych jesli nie przekraczało sie 5m3 ..
Można prosić dokładny link do tej ustawy?
Witam ponownie Panie Tadeuszu.
Odpowiem w częściach, bo jest kilka wątków.
„No dobrze, jestem świadomy że rozmaite kary są wyszczególnione w ustawach ale czy to nie są ?martwe? przepisy? Skoro indywidualna oczyszczalnia o przepustowości do bodajże 7.5 m3 nie wymaga pozwolenia na budowę, tylko na zgłoszenie ? to jakoś trudno mi sobie wyobrazić że każe mi ktoś rozbierać prawidłowo zbudowana oczyszczalnie.”
Jeżeli wybuduje Pan oczyszczalnię bez zgłoszenia robót/budowy i taki fakt wyjdzie na jaw, nadzór budowlany nałoży karę grzywny i nakaże zalegalizować oczyszczalnię. Jeżeli jednak okaże się, że budowa oczyszczalni narusza choćby jeden przepis, będzie nakaz rozbiórki. Przepisów jest sporo, bo nie piszemy tu tylko o odległościach od innych obiektów, ale również o przepisach szczebla lokalnego np. w zakresie obszarów ochrony środowiska naturalnego lub ujęć wody. Jakby nie patrzeć, legalna oczyszczalnia to spokojny sen.
„Dzwoniłem do powiatu i usłyszałem że oni nie potrzebują analizy ścieków. To komu trzeba przedstawić te badania o których Pan napisał z Dz.U. 2019 poz. 1311 ? paragraf 5 ust 2 pkt 1. Czy należy je robić bez względu na przepustowość oczyszczalni?”
Wyników badań ścieków nie trzeba nigdzie zgłaszać, a jedynie przechowywać na wypadek wezwania urzędu (np. organ ochrony środowiska w tym urzędu gminy). Tematyczne rozporządzanie określa liczbę pobranych próbek ścieków w ciągu roku ze względu na wielkość oczyszczalni wyrażoną w RLM (równoważna liczba mieszkańców). Jest to parametr bardziej precyzyjny w zakresie zanieczyszczeń niż przepustowość, ponieważ 1 RLM = 60 g O2/d. Niemniej wszystkie oczyszczalnie przydomowe mieszczą się w najmniejszym przedziale tj. poniżej 2000 RLM.
„Kiedyś nie trzeba było pozwoleń wodno-prawnych jeśli nie przekraczało sie 5m3. Można prosić dokładny link do tej ustawy?”
Od 1 stycznia 2018 r obowiązuje nowa ustawa Prawo wodne, zgodnie z którą należy uzyskać pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzenia wodnego jakim jest element odprowadzający ścieki oczyszczone m.in. do gruntu (drenaż rurowy, studnia chłonna itd.). To pozwolenie wodnoprawne nie jest tożsame z pozwoleniem wodnoprawnym na wprowadzanie ścieków do środowiska, które obowiązuje m.in. przy przepustowości ponad 5 m3/d. Piszemy o tym wraz ze wskazaniem linku do ustawy w pkt. 4.5 niniejszego poradnika.
Znajomy kupił dom na wsi, gdzie była nielegalne szczelne szambo.
Chce w tym miejscu zamontować oczyszczalnię, ziemi ma prawie 1 ha, urzędnik powiedział mu że musi wystąpić o pozwolenie na budowę. Oczyszczalnia 2m3. Czy ma rację?
Ewantualnie na jakie przepisy się powołać. Na wsi ludzie mają szamba lub WC Drewniane.
Dlaczego dla legalnego oczyszczania są wymogi, a dla WC Drewnianego już nie.
Czy można zamontować zbiornik z oczyszczalni jako szambo /zgłoszenie/, a później przekształcić w oczyszczalnię?
Witam Panie Tomaszu.
Jeżeli MPZP (jeżeli jest) nie blokuje budowy oczyszczalni przydomowych oraz na terenie działki nie obowiązują zakazy wynikające z lokalnych przepisów (ochrona ujęć wody, obszary ochrony środowiska), to budowę oczyszczalni przydomowej realizuje się na zgłoszenie robót/budowy. Odnoszę wrażenie, że urzędnik w gminie to trochę uogólnił.
Co do przerobienia szamba na oczyszczalnię. Pomijając aspekty technologiczne, trzeba będzie zrobić ponowne zgłoszenie ze względu na element odprowadzający ścieki do środowiska oraz dodatkowo zgłoszenie instalacji do organu ochrony środowiska.
Jak sytuacja się rozwinęła?
Od listopada 2019 zaszło dużo zmian. Narazie jestem na etapie szukania jakiegoś rozwiązania odpowiedniego. Pozwolenie wodoprawne plus ocena wodnoprawna to koszt około 1000 zł (i jak nie dostaniemy zgody to te 1000 zł jesteśmy w plecy?) plus zrobienie operatu – koszt ok 2 tys. zł (który można zrobić samodzielnie, ale jest to trudne jak wszędzie podkreślaja :D), wypisy i wyrysy z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (nie wiem czy to cos kosztuje). U mnie w starostwie potrzebne jest jeszcze opis geologiczny przedstawiajacy warunki gruntowo wodne terenu, przedłożenie wartosci wskaznikow zanieczyszczen albo minimalny procent redukcji zanieczyszczen dla sciekow wprowadzanych do ziemi.
Czy ktoś próbowal złożyc wniosek na przydomowa oczyszczalnie majac w projekcie budowalnym szambo. Jak sobie poradziliscie? Czy faktycznie to wszystko jest takie trudne i niedostepne dla zwyklego człowieka?
Znakomity artykuł.
Czy w przypadku biologicznej oczyszczalni również stosowany jest system drenażu. Pytam, bo szukam rozwiązania na działkę zalesioną (ciężko będzie znaleźć miejsce, w którym w promieniu 3 m, nie ma drzew). Czy na takiej działce oczyszczalnia biologiczna się sprawdzi? Jakie rozwiązanie znajdzie tu zastosowanie?
Witam Panie Adamie – dziękujemy za uznanie.
System rurowego drenażu rozsączającego jak najbardziej może być stosowany przy oczyszczalniach biologicznych. Jest to najpewniejszy system odprowadzania ścieków oczyszczonych do gruntu ze wszystkich znanych. Jeżeli chodzi o drzewa to szkoda przy nich kopać, bo łatwo uszkodzić system korzeniowy. Ponadto korzenie dość szybko zaczną migrować do drenażu, co może spowodować problem z przepływem.
W Pana przypadku warto rozważyć dwie kwestie:
– drenaż NIE MUSI mieć kształtu przypominającego trójząb. Ważne, aby jedna nitka nie przekraczała 20 m – kierunki od studzienki rozdzielczej, a nawet załamania na poszczególnych nitkach może Pan robić dowolnie – byle ze spadkiem.
– system kilku studni chłonnych – choć przy dobrej oczyszczalni biologicznej i gruntach chłonnych z reguły wystarczy jedna taka studnia.
A co jeżeli zgłoszę budowę oczyszczalni biologicznej, a oczyszczone ścieki będę zbierał w szczelnym zbiorniku do np. podlewania ogrodu, trawnika. Też potrzebuję pozwolenia wodno-prawnego? Pozdrawiam
Witam Panie Marcinie.
Szczelny zbiornik w myśl obowiązujących przepisów nie jest urządzeniem wodnym, czyli nie wymaga dodatkowych formalności w tym zakresie.
Warto jednak się zastanowić:
a). W jaki sposób ścieki po oczyszczeniu będą wykorzystywane do podlewania? Nawet najlepiej oczyszczone ścieki są skażone pod względem mikrobiologicznym, wiec sposoby wytwarzające aerozol (tryskacze, wąż ogrodowy) odpadają. Ponadto podlewanie taką wodą z mikroorganizmami owoców i warzyw (szczególnie tych spożywanych na surowo) stanowi zagrożenie dla zdrowia. Takie samo zagrożenie stanowi podlewanie trawy, na której np. bawią się dzieciaki.
b). Co zrobić ze ściekami oczyszczonymi w zbiorniku, gdy przyjdzie okres jesiennych opadów, a już w szczególności, gdy napada śnieg albo przyjdą mrozy? Własne lodowisko to słaby pomysł, a wywożenie wozem asenizacyjnym nie ma uzasadnienia ekonomicznego.
Witam, artykuł świetny. Ja złożyłam odpowiednie dokumenty. Nikt nie wymagał ode mnie operatu wodnego. Zrobiliśmy tylko badanie geologiczne nie mamy wód gruntowych a grunt średnio przepuszczalny. Badanie gydrogeologiczne było wymagane do gminy aby wydali zaświadczenie o braku możliwości podłączenia do sieci kanalizacyjnej. Kamień zamówiony, osadnik z drenażem również a z gminy dostałam w warunkach info o certyfikacie z 2013 roku i tylko biologicznej. Nie wiem czy jest jakaś możliwość wnioskowania o zwykle szambo ekologiczne
Witam Panią. Dziękujemy.
Zapewne dla urzędu chodzi o wymóg spełniania normy PN-EN 12566-3+A2:2013. Taki wymóg nie ma podstawy prawnej i narusza Pani interes finansowy. Obowiązujących norm w zakresie przydomowych oczyszczalni jest kilka i urząd nie może narzucać jednej wybranej. Proszę wystąpić na piśmie o podstawę prawną takiego ograniczenia.
Jeżeli pod pojęciem „szambo ekologiczne” ma Pani na myśli tzw. oczyszczalnię drenażową, zwaną często oczyszczalnią ekologiczną, a składającą się z osadnika gnilnego oraz drenażu rozsączającego, to warto zaznaczyć, że w dobie dzisiejszych technologii z ekologią mają one niewiele wspólnego, ponieważ skuteczność oczyszczania ścieków jest nieporównywalnie gorsza od rozwiązań potocznie zwanych biologicznymi. Mam świadomość, że koszt inwestycyjny oczyszczalni biologicznej jest większy niż oczyszczalni drenażowej, jednak jak wykazaliśmy w jednym z naszych poradników, sumaryczny koszt inwestycyjny i eksploatacyjny już nie wygląda tak korzystnie dla oczyszczalni drenażowych. Natomiast eksploatacja oczyszczalni biologicznej skutkuje brakiem skażenia biologicznego własnej działki, która nierzadko przechodzi w ręce następnych pokoleń. Jest to kwestia istotna, często bezcenna i warta rozważenia.
Witam, ze względu, że przez moją działkę przechodzi rura z gazem wysokiego ciśnienia i musimy wyłączyć z używalności 15 m terenu od tej rury to nasza działka niestety ma ograniczone możliwości. Zastanawiamy się czy wedle tych przepisów osadnik może być usadowiony blisko domu (bo tak rozumiem te przepisy) a tylko kominy mają być 5m od budynku? I dla upewnienia te 5m liczy się od okien i drzwi czy od ścian budynku i czy brama garażowa również jest brana pod uwagę przy odległości osadnika? Jaka musi być minimalna odległość osadnika od studni chłonnej?
Witam Pani Doroto.
Minimalna odległość oczyszczalni przydomowej (każdego typu) w przypadku budynku mieszkalnego (jedrorodzoinnego) wynosi minimum 5m od zewnętrznych drzwi i okien pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi. Jeżeli okna lub drzwi są „za rogiem”, odległość liczy się do narożnika i dalej po ścianie. Od powyższego przepisu jest odstępstwo – w przypadku wyprowadzenia odpowietrzenia oczyszczalni przez instalację kanalizacyjną co najmniej 0,6 m powyżej górnej krawędzi okien i drzwi zewnętrznych w budynku (do tego celu można wykorzystać pion kanalizacyjny) – odległość od budynku (w tym tematycznych okien i drzwi) wynosi 0 m.
Brama garażowa jako element zagospodarowania działki nie jest nigdzie uwzględniona w przepisach, natomiast jeżeli leży na granicy działki, przepisy narzucają odległość do granicy działki – 2 m od kominków wentylacyjnych oraz od pokryw.
Nie ma również określonych odległości przepisowych pomiędzy osadnikiem gnilnym a studnią chłonną. Ze względów technicznych warto jednak odsunąć studnię chłonną o min. 2 m aby nie dochodziło do zalewania okolicy zbiornika oczyszczalni.
Na marginesie – stsowanie osadnika gnilnego ze studnią chłonną nie jest poprawnym rozwiązaniem, ponieważ ilość zanieczyszczeń rozpuszczonych w wodzie po osadniku gnilnym jest na tyle duża, że bardzo szybko doprowadzi do zamulenia (kolmatacji) kruszywa studni chłonnej, która po prostu przestanie odprowadzać do gruntu rodzimego ścieki oczyszczone. Studnie chłonne są dobrym rozwiązaniem, ale sprawdzają się na gruntach dobrze przepuszczalnych, oraz (warunek łączny) z oczyszczalniami biologicznymi, które mają zdecydowanie lepszą skuteczność oczyszczania niż samodzielne osadniki gnilne.
Witam, w MPZP istnieje zapis: „Ustala się zakaz odprowadzania nie oczyszczonych ścieków sanitarnych wprost do gruntu lub do cieków powierzchniowych.” oraz następnie „Dopuszcza się odprowadzanie ścieków do lokalnych systemów wraz z urządzeniami oczyszczającymi (o uciążliwości nie wykraczającej poza granice własności),”
Czy to oznacza, że nie mogę zainstalować przydomowej oczyszczalni na działce?
Pozdrawiam,
Mario
Dzień dobry.
Przydomowe oczyszczalnie ścieków stanowią właśnie te „lokalne systemy wraz z urządzeniami oczyszczającymi”. Zapis oznacza, że można montować przydomowe oczyszczalnie ścieków.
Witam, świetny artykuł .
Mam kilka pytań dotyczących projektu.
Czy jest możliwe wybudowanie przydomowej oczyszczalni ścieków z odstępstwem od projektu, co do technologii oczyszczania ( bezprądowy zamienić na SBR)?
Czy można dokonać odstępstwa co do zabudowy elementów składowych instalacji ( kilka metrów odstąpić od sugestii projektanta, oczywiście zgodnie z warunkami technicznymi) bez konieczności ponownego zgłoszenia?
Dzień dobry i dziękujemy.
Odpowiadając na pytania:
– zmiana technologii pracy oczyszczalni w porównaniu do tej określonej w dokumentacji projektowej nie wymaga dodatkowych zgód od urzędu (zakładam, że piszemy o postępowaniu realizowanym na „zgłoszenie” i nie było wymagane pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków.
– w przypadku odstępstwa dotyczącego usytuowania w terenie niestety jest wymagane ponowne zgłoszenie do urzędu.
Zakupiłem i zamontowałem biologiczną oczyszczalnię ścieków Wobet – Hydret ZBS-4C ze studnią chłonną na małej 650 m2 działce z zachowaniem wszystkich wymaganych odległości. Początkowo miała tam być woda z wodociągów, ale kalkulacja ekonomiczna dewelopera skutkowała wywierceniem studni głębinowej. Niestety tą studnię wykonano w niewłaściwym miejscu (ok. 24 m od studni chłonnej). Muszę wkopać szczelne szambo i zlikwidować studnię chłonną. Czy przepisy dopuszczają pozostawienie biologicznej oczyszczalni ścieków i kierowanie z niej oczyszczonych ścieków do szczelnego szamba?
Witam Panie Krzysztofie.
Może uda się przesunąć studnię chłonną, aby zachowywać wymagane 30 m od studni dostarczającej wodę przeznaczoną do spożycia (będzie potrzebne zgłoszenie do starostwa powiatowego). Jeśli się nie da ze względu na brak miejsca to montowanie zbiornika szczelnego za oczyszczalnią biologiczną jest jakimś rozwiązaniem – co prawda dość uciążliwym na etapie użytkowania. Nie ma przepisu zabraniającego tego typu rozwiązania. Wtedy do takiego zbiornika odległość od studni wody przeznaczonej do spożycia zmniejsza się do 15 m.
Natomiast urząd gminy/miasta może dochodzić, co z tymi ściekami się dzieje. Niekoniecznie nadają się one do podlewania w sposób aerozolowy (tryskacze, wąż itp.) ze względu na skażenie mikrobiologiczne. Ponadto z zagospodarowaniem ścieków oczyszczonych zimą będzie niemały problem.
Sytuacja taka:
Na działce znajduje się studnia nie przeznaczona do ujęcia wody pitnej. Jest to stara, kamienna studnia o głębokości około 6 metrów ze zwierciadłem wody na głębokości około 2 metrów od poziomu gruntu. Czy odległość 30 m od rozsączenia (poletko rozsączające ściek oczyszczony z oczyszczalni biologicznej SBR) będzie miało tu zastosowanie? W Dzienniku Ustaw mowa jest o studni wykorzystywanej do ujęcia wody pitnej.
Witam.
Jeżeli studnia jest widoczna w zasobach geodezyjnych to z punktu widzenia urzędnika może to być studnia wody, o której mowa w § 31. 1 Dz.U. 2015 poz. 1422. Dlatego opcje są dwie:
– podczas procedury zgłoszenia robót budowalnych związanych z oczyszczalnią dołączyć oświadczenie, iż tematyczna studnia nie stanowi źródła wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi ani na inne cele bytowo-gospodarcze. Takie oświadczenie powinno być podpisane przez wszystkich właścicieli działki, na której usytuowana jest tematyczna studnia.
– zgłosić plan likwidacji studni do wydziału geodezji. Ponieważ studnia jest płytka (nie przekracza 30 m) oraz zakładam, że jest (byłaby) wykorzystywana w ramach zwykłego korzystania z wód (w myśl ustawy Prawo wodne – art.33 – Dz.U. 2017 poz. 1566) więc likwidacja takiej studni nie wymaga pozwolenia wodnoprawnego. Po sformalizowaniu likwidacji studnia zostanie wykreślona z zasobów geodezyjnych i tak jakby jej nie było.
Bardzo profesjonalny materiał. Nie znalazłem jednak ani w tekście ani w odpowiedziach na pytania informacji czy istnieje przepis określający minimalne odległości drenażu rozsączającego oczyszczone ścieki od niepodpiwniczonych budynków?
Dzień dobry Panie Zbigniewie.
W temacie odległości dla drenażu rozsączającego (jako rury) przepisy odległości od budynków nie określają. Jest mowa tylko o kominkach wentylacyjnych, a takie drenaż powinien posiadać. W przypadku takich kominków wymagane odległości zostały określone w pkt. 1.2 niniejszego poradnika. Obecność podpiwniczenia nie ma znaczenia w tym przypadku.
Czy aby na pewno konieczne jest wykonanie badania geotechnicznego gruntu z punktu widzenia prawa?
Czy to nie aby tylko dobra paktyka, a opracowania nie trzeba przedkładać do złoszenia?
Witam Panie Marcinie.
Jest w tym trochę konieczności, jak również dobrej praktyki.
Przepisy wymagają, aby miejsce wprowadzania ścieków do ziemi było oddzielone warstwą gruntu o miąższości co najmniej 1,5 m od najwyższego użytkowego poziomu wodonośnego wód podziemnych. Spełnienie tego wymogu możne zostać określone na podstawie badania wykonanego przez geotechnika, podczas którego bada się właśnie poziom występowania wód gruntowych.
Dobra praktyka natomiast wiąże się z wiedzą, jaki grunt będzie pod elementem odprowadzającym ścieki oczyszczone do gruntu. Chodzi o zdolność przepuszalności wody przez dany grunt (chłonność), a dokładnie o jego współczynnik filtracji. Wiedza ta pozwala dobrać odpowiednie rozwiązanie techniczne (oraz jego wielkość), aby układ działał bez problemu przez wiele lat.
Witam, od Kierownika Nadzoru Wodnego dostałem wezwanie do uzupełnienia zgłoszenia wodnoprawnego. Jednym z punktów jest potwierdzenie, że wprowadzanie ścieków do ziemi następuje w odległości 1 kilometra od granic kąpieliska. Pytanie moje czy oczyszczalnia biologiczna spełniająca normę PN-EN 12566-3+A2:2013 z rzutem oczyszczonych ścieków do studni chłonnej również podlega tym restrykcją? Jeżeli tak to jak interpretować zapis, że odległość do studni wody pitnej może wynosić 30m od najbliższego przewodu rozsączającego.
Dzień dobry.
Podlega każda oczyszczalnia przydomowa z odprowadzaniem ścieków do środowiska – piszemy o tym w punkcie 1.5. Pana przypadek wynika z art. 75 ust 3 lit. e) przywołanej ustawy.
Swoją drogą, kto powinien mieć lepsze informacje o lokalizacji kąpielisk jak nie Nadzór Wodny?
Odległość od studni wody pitnej wynika z innych przepisów – piszemy o tym w pkt 1.1. Różnica w odległościach nie jest logiczna, ale takie mamy obowiązuje przepisy.
Artykuł pierwsza klasa. Duży respekt dla autora. Mam pytanie dotyczące obowiązku okresowych badań ścieków (te 4 razy lub 2 razy do roku). W internecie są informacje, że ten obowiązek dotyczy tylko i wyłącznie oczyszczalni, dla których jest wymagane to tzw. duże pozwolenie wodno prawne. Jest nawet podana odpowiedź ministerstwa na interpelację poselską inna niż pogląd zawarty w tym artykule. Czy Pańska interpretacja, że istnieje taki obowiązek okresowych badan jest tylko osobistą interpretacją autora? Dzięki z góry za odpowiedź, pozdrowienia
Dzień dobry.
Dziękujemy za uznanie.
Obowiązujące przepisy nie definiują „dużego” pozwolenia wodnoprawnego.
Faktycznie jest parę interpelacji w zakresie ilości próbek ścieków z przydomowych oczyszczalnie, ale były one z 2016r i wszystkie dotyczyły rozporządzenia z 2014r, które już nie obowiązuje.
Nowe rozporządzenie obowiązuje od 2019r więc odpowiedzi na powyższe interpelacje nie są wiążące.
Obowiązujące rozporządzenie (Dz.U. 2019 poz. 1311) przy odprowadzaniu ścieków z oczyszczalni przydomowych wyraźnie powołuje się w par 11 ust 4 pkt 2 na redukcję zanieczyszczeń. Aby taką redukcję wykazać, trzeba zbadać ścieki – innej metody nie ma. Natomiast określając ilość próbek w ciągu roku dla oczyszczalni tj. par 5 ust 2 tego samego rozporządzenia, nie ma odrębnego wyłączenia dla oczyszczalni odprowadzających ścieki z własnego gospodarstwa domowego. Są to oczyszczalnie odpowiadające zapisowi z rozporządzenia „poniżej 2000 RLM”. Wiec obwoiązują 4 próbki rocznie, jeśli wyniki będą spełniały wymagania to w kolejnym roku już 2 próbki.
Świetny artykuł! Mam pytanie, z racji studni u sąsiada nie mam zbyt wiele miejsca na swojej działce w promieniu 30m na drenaż. Czy są przepisy które określają wielkość poletka rozsączającego? Dodam że planujemy poletko rozsączające w nasypie. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Dziękujemy. Przepisów w zakresie wielkości poletka rozsączającego nie ma. Główne czynniki wpływające na jego wielkość to:
a). przepuszczalność gruntu rodzimego
b). ilość ścieków odprowadzanych z budynku w ciągu doby. W budownictwie mieszkalnych z reguły wynika to z ilości stałych użytkowników.
Witam, bardzo ciekawy artykuł.
Zamierzam rozbudować dom i instalację przydomowe oczyszczalni biologicznej. Działka jest to teren budowlany i rolny. Przez część rolą przebiega nieprzekraczlna linia zabudowy, zabraniająca stawiania tam obiektów budowlanych. MPZP dla mojej gminy pozwala na instalację przy domowych oczyszczalni, gdyż gmina nie przewiduje budowy kanalizacji dla odprowadzania ścieków.
Moje pytanie, czy oczyszczalnia może być zlokalizowane poza tą nieprzekraczlna linią zabudowy?
Jakie przepisy to regulują?
Zachowując wszystkie inne odległości w myśl obowiązujących przepisów, oraz biorąc pod uwagę to, że prawo budowlane nie określa oczyszczalni, szamba jako obiekty budowlane a jako urządzenia budowlane pełniące funkcje zbiornika na nieczystości.
Dzień dobry. Linie zabudowy w MPZP opisane są w legendzie tego planu. Natomiast faktycznie z reguły nie dotyczą urządzeń budowlanych rozumianych jako urządzenia techniczne związane z budynkiem, czyli np. ogrodzenia czy właśnie zbiorniki do gromadzenia ścieków.